بازشناخت انتقادي تمايزهاي كاركردي قصه پريان و اسطوره در رويكرد روان‌كاوي برونو بتلهايم

برونو بتلهايم، روان شناسي پسافرويدي است كه سهم بسزايي در نقد ادبي-روان شناختي دارد وهمواره مورد توجه ناقدان ادبي و روان كاوان كودك بوده است.كاركردهايي كه وي براي قصه هاي پريان برمي شمرد، زمينه تحقيقاتي گسترده اي در نقد ادبي گشوده است. در اين پژوهش، نگارندگان، با مطالعه آثار بتلهايم، تمايزهاي كاركردي قصه پريان و اسطوره در رويكرد روان كاوي وي را با رويكردي انتقادي مورد بررسي قرار داده و در نهايت به دو دسته كلي از ديدگاه هاي وي دست يافته ا ند كه در يك دسته، انديشه هاي وي شامل شباهت ها و تمايزهاي كاركردي بين قصه پريان و اسطوره جاي دارد؛ از جمله مظهر انباشت تجربه جامعه بودن قصه پريان و داستان اسطوره اي، اميد به پايان خوشايند، قطبي بودن شخصيت ها و اصل لذت در برابر اصل واقعيت در قصه پريان. در دسته ديگر، بتلهايم در تبيين تمايزهاي كاركردي ميان قصه پريان و داستان اسطوره اي، دچار تناقض هايي ويژه شده است؛ مانند معناي زندگي و كاركرد ويژه قصه پريان در معنابخشي به زندگي، تاكيد بر كاركرد درماني قصه هاي پريان در دوران كهن و ميان هندوها، تبيين كاركرد قصه هاي پريان بر اساس الگوي سطوح شخصيت فرويد و جايگاه قهرمان در قصه پريان و اسطوره. بازشناخت انتقادي اين تمايزهاي كاركردي گاه متناقض، موجب ارتقاي دقت ناقدان ادبي پيرو وي در بهره گيري از انديشه هايش مي شود و نيز مي تواند روان كاوان پسافرويدي پيرو رويكرد بتلهايم را از خطاهاي احتمالي باز دارد.