ارزيابي خبررساني نشريه حبل المتين كلكته در جريان استبداد صغير (23 جمادي الاول 1326ق 27 جمادي الثاني 1327ق)

محمدعلي شاه، پس از به توپ بستن مجلس، قدرت مطلقه عرصه سياسي كشور شد و در پي آن، فضاي مطبوعاتي كشور بسته و محدود گشت. مطبوعات فارسي زبان خارج از كشور، به دليل پراكندگي و تعطيلي مطبوعات داخلي در اين دوره، انتشار اخبار را بر عهده داشتند. تنها نشريه فارسي زباني كه در بيشتر بازه زماني استبداد صغير به چاپ رسيده، حبل المتين كلكته بود. بنابراين، بررسي شماره هاي منتشره اين نشريه در زمان استبداد صغير، مي تواند راهگشاي پژوهشگران باشد. ناشران حبل المتين با انتشار 49 شماره از آن، علاوه بر نشر اخبار استبداد صغير بر اساس منابع خبري داخلي و خارجي، با چاپ سرمقاله ها و ارايه تحليل از رويدادهاي ايران و جهان مرتبط با استبداد صغير، سعي در روشن كردن اذهان عمومي داشتند.اين مقاله، با روش توصيفي تحليلي و مطالعه آماري اخبار حبل المتين از رويدادهاي استبداد صغير، به تحليل چگونگي اطلاع رساني حبل المتين و موانع بر سر راه آن و چگونگي اثرگذاري نشريه در آن دوران پرداخته است. نتايج اين پژوهش، حاكي از آن است كه با وجود موانعي چون بعد مسافت ميان منشا اخبار و كلكته (محل چاپ نشريه) و وضعيت سياسي شهرهاي مختلف، از جمله محاصره شهرها توسط نيروهاي دولتي كه مخل جريان آزاد اطلاعات بود، اين نشريه بر مبناي آمارهاي به دست آمده، از عهده اطلاع رساني اخبار استبداد صغير به خوبي برآمده و از نتايج اثرگذاري آن، مي توان به تهييج افكار عمومي ايرانيان داخل و خارج از كشور كه سبب ياري رساندن به مشروطه خواهان داخلي به شكل كمك مالي و يا همراهي و قيام عليه مستبدان بوده، اشاره كرد.