رابطة انبوهي جمعيت پوره‌ها و حشرات كامل سن گندم، Eurygaster integriceps، با درصد سن‌ز‌‌‌دگي دانه‌ها در ارقام گندم ديم سرداري و آذر2

The relationship between population density of Eurygaster integriceps nymphs and new adults with kernel damage percentage in rain-fed varieties of Sardari and Azar2

رابطة بين انبوهي جمعيت پوره‌ها و حشرات كامل سن معمولي گندم، Eurygaster integriceps، و درصد سن‌زدگي دانه‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌، در شرايط طبيعي زارعين، معياري را براي تعيين تراز زيان اقتصادي (EIL) مشخص مي‌كند. بدين‌منظور در استان‌هاي آذربايجان غربي و لرستان هريك سه مزرعة ديم از ارقام سرداري و آذر2 طي سه سال بررسي شد. نمونه‌برداري از انبوهي جمعيت پوره‌ها و حشرات كامل سن، به دو روش كادراندازي و تورزني (هريك در 25 كرت بيست متر مربعي) در ماه آخر رشد گندم صورت پذيرفت. سپس نز‌‌‌ديك برداشت محصول در هر كرت با نمونه‌گيري از ده سنبلة گندم‌‌‌‌‌‌ درصد سن‌ز‌‌‌دگي دانه‌ها تعيين ‌شد. از آزمون‌هاي همبستگي (correlation) و رگرسيون رابطة ميان ميانگين انبوهي جمعيت سن و درصد سن‌ز‌‌‌دگي در كرت‌ها در ارقام يادشده به‌دست آمد. داده‌ها به كمك مدل‌هاي مختلف توسط نرم‌افزار TableCurve 2D برازش داده شد. براي رقم سرداري مدل‌هاي نمايي (در كادر و تور) و براي رقم آذر2 مدل‌هاي تواني (كادر) و نمايي (تور) برازش بهتري را نشان دادند. ميانگين انبوهي جمعيتي كه بتواند خسارت دو درصد به دانه‌هاي گندم وارد كند در ارقام سرداري و آذر2 به‌ترتيب براي كادر 25/3 و 88/2 عدد سن در متر مربع و براي تور 3/4 و 82/2 عدد سن در پنج عدد تور يك‌طرفه برآورد شد. بر اين اساس تراز زيان اقتصادي پوره‌ها و حشرات كامل نسل بهاره سن گندم براي سطوح مختلف سن‌زدگي دانه‌ها بحث شد.

The relationship between population density of sunn pest and kernel damage percentage, especially in natural farmers’ situations, determines a criterion for the economic injury level (EIL). For this purpose three wheat farms, cultivated with either Sardari or Azar2 varieties were selected in each of Lorestan and West Azarbaijan provinces. Population densities of nymphs and new adults were sampled both by quadrat and sweeping net sampling methods (each using twenty-five 20-squer-meter plots) during the last month of wheat growth. Then, at harvesting 10 wheat spikes were randomly taken off from each plot to determine kernel damage percentage. The relationship between population density and kernel damage percentage in each plot was determined, using correlation and regression analyses. Linear and nonlinear models were also fitted using TableCurve 2D software. As a result, exponential models were properly fitted for Sardari variety in both quadrat and sweeping net methods, respectively, whereas power and exponential models were well matched with Azar2 variety for the respective methods. Based on the models prediction, mean population densities that could cause 2 percent kernel damage in Sardari and Azar 2 varieties were 3.25 and 2.88 for quadrat and 4.3 and 2.82 for sweep net, respectively. Moreover, the EILs of the nymphs and new adults for different kernel damaged levels were discussed.