سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در قبال عراق از منظر موازنه تهديد ( 2018-2003)

The Islamic Republic of Iran's Foreign Policy towards Iraq From the perspective of Balance of Threat Theory (2003-2018)

بيشتر تحليل­ گران غربي به ويژه آمريكايي، عمدتاً از منظر واقع­ گرايي تهاجمي به سياست خارجي ايران در عراق مي­نگرند. اين نويسندگان اهداف و راهبردهاي سياست خارجي ايران را بيشينه ­سازي قدرت در راستاي هژموني منطقه ­اي، شديداً فرقه­ گرايانه و تهاجمي ارزيابي مي­ كنند. مقاله حاضر برخلاف رويكرد فوق، از دريچه موازنه تهديد «استيون والت» به سياست خارجي ايران در عراق از سال 2003 تا 2018 مي­نگرد. آنچه راهبرد اصلي سياست خارجي ايران در قبال عراق را شكل داده است، پاسخ به تهديداتي بوده است كه در دو سطح خارجي- غير عراقي و عراقي، منافع و امنيت ملي ايران را هدف قرار مي ­داد. اين تهديدات در سطح غير­عراقي به حضور نظامي آمريكا در عراق و در پيش­گيري سياست تغيير رژيم در قبال ايران باز مي ­گشت. درسطح عراقي نيز، شكل‌گيري دوباره يك دولت تهديدساز در بغداد يا دولتي وابسته به آمريكا و امكان تجزيه كشور در اثر گرايش­ هاي تجزيه ­طلبانه كردها و ظهور داعش، از جمله نگراني­ هاي مقامات تهران بودند. اين مقاله به دنبال پاسخ به اين پرسش است كه جمهوري اسلامي ايران در سياست خارجي خود در قبال تحولات داخلي عراق پس از سقوط صدام، چه اهدافي را دنبال نموده است؟ مقاله ضمن بهره ­گيري از آمارها و داده ­هاي مستند، با روش توصيفي- تحليلي اين فرضيه را به آزمون قرار خواهد داد كه جمهوري اسلامي ايران به دليل رفع تهديدات پيرامون خود، هدفي را كه در سياست خارجي خود در قبال تحولات داخلي عراق، پس از سقوط صدام دنبال نموده، حفظ تماميت ارضي عراق از طريق حمايت از يك دولت دوست و متحد در اين كشور بوده است.

Most Western analysts, especially Americans, look at mainly from the perspective of the offensive realism of Iran's foreign policy in Iraq. These authors assess the goals and strategies of Iran's foreign policy by maximizing power in the context of regional hegemony, highly sectarian and Offensive. Contrary to the above, the present paper looks at the Balance of Threat Theory Steven Walt's to Iran's foreign policy in Iraq from 2003 to 2018. What has shaped the main foreign policy strategy of Iran towards Iraq was a response to threats targeting Iran's interests and national security at two external levels - non-Iraqi and Iraqi. These threats on the non-Iraqi front led to the American military presence in Iraq and the prevention of regime change policy towards Iran. At the Iraqi level, the reappearance of a threatening government in Baghdad or a US-affiliated state and the possibility of breakdown of country from Kurdish separatist tendencies and the emergence of ISIS were among the concerns of the authorities in Tehran. The significant question of this paper is what goals the Islamic Republic of Iran have pursued its foreign policy towards the Iraq's vicissitude after the debacle of Saddam Hussein. Based on the paper's hypothesis, the aim pursued by the Islamic Republic of Iran in its foreign policy towards Iraq's vicissitude after Saddam's debacle was to preserve of Iraq's territorial integrity through the support of a friendly and allied government.