عنوان مقاله :
صوريسازي روابط مفهومي در سطح جمله از منظر زبانشناسي رياضيصوري‌سازي روابط مفهومي در سطح جمله از منظر زبانشناسي رياضي
عنوان به زبان ديگر :
Formalizing Sense Relations in Sentence Level from Logical Point of View: A Study of Mathematical Linguistics
پديد آورندگان :
رمضان خاني ،مريم دانشگاه علامه طباطبائي، تهران
كليدواژه :
صوريسازي , روابط مفهومي , منطق رياضي , منطق محمولها , روابط مفهومي در سطح جمله
چكيده فارسي :
پژوهش حاضر درصدد بررسي امكان اراية برگردان صوري براي روابط مفهومي در سطح جمله است و اين مهم را با به كارگيري منطق رياضي به ويژه منطق محمولها در محدودة نمونههاي كارآمد براي زبان فارسي انجام ميدهد. به اين ترتيب كه ابتدا روابط مفهومي در سطح جمله كه شامل «استلزام معنايي»، «تضاد معنايي»، «استنتاج» و «پيشانگاري» است، معرفي ميشود و سپس، به‌وسيلۀ ابزارهاي صوري منطقدانان و به ويژه منطق محمولها براي هر كدام از قاعدهها برگردان صوري بهدست داده ميشود. در گام بعد، تبعيت هر رابطة مفهومي از برگردان صوري متناظر با آن نشان داده ميشود و در پايان كارآيي هر قاعده با مثالهايي از زبان فارسي ارزيابي ميشود. لازم به ذكر است كه بهنظر نگارنده، رابطة مفهومي «هم معنايي» را نميتوان صوريسازي كرد. آن هم به يك دليل عمده و آن اين است كه اساساً نميتوان هيچ دو جملهاي را در معنيشناسي زباني «هممعني» فرض كرد و بر اين باور بود كه ميتوان به شكلي صوري ساخت گزارهاي دو جمله را به دست داد.
چكيده لاتين :
The present paper studies the possibility of translating “sense relations” in the level of sentences into formal expressions. In so doing, it applies the mathematical logic, especially the logic of propositions within the constraints of sufficient Farsi examples. That is, firstly, a definition for each relation in sentence level is presented. Secondly, using the tools of propositional logic, a formal translation for each relation is offered. Then, each of the proposed relation is shown to be in accordance with its corresponding sense relation; finally, the efficiency of the formal expression is tested by examples from Farsi. The sense relations discussed are as follows: entailment, contradiction, inference, and presupposition. The author concluded that the sense relation of “synonymy” is, basically, impossible to be translated into formal expression since there are no two sentences in any language that can be considered “synonymous”. Thus, no formal translation can be proposed for “synonymy” in the sentence level.
