خاستگاه نماد و اسطورۀ پرندگان در ادبيات پايداري (بررسي موردي اشعار سميح القاسم)

Status of symbol and myth of birds in the resistance literature: A case study of the lyrics of Samih al-Qasim

يكي از ويژگي­ هاي برجستة ادبيات پايداري، به كارگيري عناصر نمادين در آن است. در اين ميان، نمادهاي طبيعي، نمود زيادي در بيان انديشه ­هاي شاعران مقاومت داشته­ اند. پرندگان جزئي از عناصر طبيعت هستند كه شاعرانِ حوزة ادبيات پايداري براي پربار­كردن مضامين اشعار خود و استفاده نمادين، از آنها بهره برده ­اند. سميح القاسم به عنوان يكي از شاعران برجسته حوزة ادبيات پايداري از اسطوره و نمادِ پرندگان، براي بيان انديشه‌هاي مبارزه‌طلبانه و آزادي‌خواهانة خود بهره ­جسته است و آن را به عنوان پوششي براي بيان اعتراض به وضع نامناسبِ انسان فلسطيني به كار مي­ گيرد؛ وي توانسته به زيبايي، به اين هدف خود جامة عمل بپوشاند و با استفاده از نمادهايي با بارهاي معنايي مثبت و منفي، از يك‌سو چهرة ستمكاران و زشتي اعمال آنان و از سويي ديگر لزوم مبارزه و پايداري انسان فلسطيني را به تصوير بكشد. از آنجا كه مردم و سرزمين، بخش عظيمي از شعر وي را دربرگرفته و صورت‌هاي نمادين پرندگان به صورتي غير مستقيم به آنها اشاره دارد؛ پژوهش حاضر با روش توصيفي-تحليلي بر آن است تا به واسطة پرده ­برداري از نحوة كاربرد نماد پرندگان در شعر سميح القاسم، بخش عظيمي از شعر او را رمزگشايي كند.

One of the prominent features of Resistance Literature is the use of symbolic elements. In this respect, natural symbols have had a great role in expressing the thoughts and ideas of the resistance poets. Birds are among those natural elements that such poets have employed symbolically in order to enrich their poems. As a leading poet in the resistance literature, Samih al-Qasim has utilized the symbol and myth of birds to express the defiant and liberal ideas and, as a pretext, to object to the poor conditions of Palestinians. In addition, by employing symbols with positive and negative connotations, the poet has depicted the cruelty of tyrants, the viciousness of their deeds, and the necessity of Palestinians’ struggle and resistance. Since people and their homeland are the main themes of his poems and the symbolic images of birds imply those themes, the present study seeks to analyze the bird symbols used in Qasim’s poems. To do so, a great part his poems are deciphered.