كليدواژه :
ادبيات عامه , گونه شناسي , اشعار عامه , استان بوشهر
چكيده فارسي :
اشعار عامه بخش مهمي از ادبيات شفاهي و برگرفته از احساسات، رنج‌ها، شادي‌ها، آرزوها، نيايش‌ها و عشق‌هاي مردم عامه است كه طي قرنها از گذشتگان به آيندگان و از نسلي به نسل ديگر رسيده و نمايان‌كنندۀ فرهنگ، تفكر، باور و رسوم گوياي آنان بوده و بهصورت دست‌نخورده باقي مانده است. استان بوشهر بهدليل دارا بودن آب و هوا و اقليم متنوع و احاطه شدن با دريا، كوه و دشت ازجمله مناطقي است كه فرهنگ عامۀ غني و پرباري دارد. زندگي مردم اين استان از زمان تولد تا مرگ همواره با اشعار زيادي همراه بوده است كه اين اشعار عامه متناسب با لهجه و گويش مردم، براي مقاصد و اهداف گوناگون كاربرد داشته است.
در اين پژوهش كه از نوع بنيادي و به شيوۀ تحليلي ـ توصيفي است در پي شناسايي، جمع‌آوري، طبقه‌بندي و بررسي و تحليل گونه‌هاي مختلف اشعار عامۀ استان بوشهر هستيم. براي انجام اين پزوهش از تركيب دو روش ابزار گردآوري اطلاعات ميداني و كتابخانه‌اي استفاده كرديم و برآنيم تا به پرسش‌هايي از اين قبيل پاسخ دهيم كه چه گونه‌هايي از اشعار عامه در استان بوشهر وجود داشته است؟ هر يك از اشعار در چه زمان يا مراسمي و به چه شيوه‌اي خوانده مي‌شده‌اند؟ راويان و مخاطبان آنها چه كساني بوده‌اند؟
با بررسي و پژوهش در اين زمينه، مشخص شد كه اشعار عامۀ استان بوشهر، شامل 7 گونۀ لالايي‌ها و ترانه‌هاي نوازش، اشعار بازي و سرگرمي، اشعار شادي و سرور، اشعارِ كار، اشعار آييني، اشعار تغزلي و اشعار سوگواري و غم است. اين اشعار همواره با موسيقي و آهنگ همراه بوده كه اين موسيقي يا توسط دستگاه و سازي خاص نواخته مي‌شده است يا خوانندگان با كشش صدا و ايجاد اصوات متفاوت و يا با استفاده از ابزار كار و بازي و ... به اشعار ريتم و نواي خاص مي‌داده‌اند و راويان اين اشعار نيز عموماً زنان بوده‌اند.
چكيده لاتين :
Folk poems are an important part of oral literature, resulting from
feelings, sufferings, joys, wishes, prayers and love of the public. From
generation to generation, they represent the culture, thinking, beliefs
and traditions of the given region and have remained intact. Due to the
diversity of its climate and environment, the sea, the mountains and
the plains, Bushehr province is one of the rich and popular- cultural
regions. People’s life of this province has always been accompanied
by many poems, from birth to death, to which these folk poems have
been applied in the dialect of the population for various purposes. By
adopting a descriptive- fundamental research methodology, the
authors seek to identify, collect, categorize and analyze different types
of poems from Bushehr province. To this end and to carry out this
research, the authors used a combination of two research methods
called field study and library-based. This research aims to answer the
following questions: What are the most current types of folk poems in
Bushehr province? What time were these poems being read? Who
were the narrators and their audience? The results showed that these
poems were of seven types including lullaby, game poem, work , lyric
and mourning songs. These poems have always been accompanied
either by music played with a special instrument, or by using voice
length and different sounds which gave them special rhythm and
intonation. The narrators of these poems were usually women.
