بررسي رابطۀ بين عوامل جامعه‌شناختي و رفتار زيست‌محيطي شهروندان شهر شيراز

Investigating the Relationship between Sociological Factors and Environmental Behavior of Citizens of Shiraz

هدف اين مطالعه، بررسي رابطۀ بين عوامل جامعه‌شناختي و رفتار زيست‌محيطي شهروندان شهر شيراز است و در آن از الگوي رفتار زيست‌محيطي كالموس و اجي‌من (2002) به‌منزلۀ چارچوب نظري استفاده شده ‌است. روش پژوهش، پيمايش و جمعيت آماري شامل همۀ افراد بالاي 15 سال در 11 منطقۀ شهر شيراز است كه براساس فرمول كوكران حجم كل نمونه 384 نفر محاسبه شده ‌است. نمونه‌هاي آماري با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي به دست آمده‌‌اند و ابزار جمع‌آوري اطلاعات پرسش‌نامه بوده است. طبق نتايج به‌دست‌آمده، 60/8 درصد از افراد نمونه رفتار زيست‌محيطي متوسط، 20/3 درصد پايين و 6/1 درصد بالا داشته‌اند. در سطح روابط دو متغيره، يافته‌ها نشان مي‌دهند بين عوامل جامعه‌شناختي سن، آگاهي زيست‌محيطي، دانش زيست‌محيطي، پيوند عاطفي با محيط ‌زيست، نگرش زيست‌محيطي، مركز كنترل، ارزش زيست‌محيطي، اولويت، مسئوليت و انگيزه و بين عوامل زمينه‌اي شامل جنسيت، وضعيت اشتغال و ميزان درآمد با رفتار زيست‌محيطي رابطۀ معناداري وجود دارد. نتايج حاصل از رگرسيون چندمتغيره نشان مي‌دهند متغيرهاي مستقل آگاهي زيست‌محيطي، پيوند عاطفي با محيط ‌زيست، جنسيت، سن، درآمد و مركز كنترل، 41/7 درصد متغير وابستۀ رفتار زيست‌محيطي را تبيين مي‌كنند.

The environmental crisis seems to be one of the major challenges that mankind faces in the current century. The term environmental behavior comes from contemporary conditions in which social studies investigate the environmental behavior. Explaining the environmental behaviors of individuals is one of the important issues in environmental sociology. Environmental behavior is a behavior that a person encounters in the environment. Individuals of each society, in terms of their particular social- cultural context and their personality, have different approaches toward the environment. These behaviors may be quite positive, pro-environmental or vice versa, totally negative, and contrary to the environment. In the last two decades of the twentieth century, human activities and environmental damages have become very important. The world which faces more than six billion people in the future should be sensitive to this issue. Recently, environmental issues have social meaning and also have cultural-social roots. Shiraz city, as one of the cities that has involved in numerous environmental crises, such as the water crisis, the crisis of the destruction of historical gardens, the massive production of garbage and all kinds of other crises, should be given special attention.This study aims to examine the sociological factors contributing to the environmental behavior among Shiraz citizens.