تحليل عوامل موثر بر مشاركت روستائيان در فعاليت هاي آبخيزداري(مطالعه موردي: حوزه آبخيز چشمه زينل شهرستان بروجن)

Analyzing Effective Factors on Rural Participation in Watershed Management Activities Case Study: Cheshmeh Zainal Broujen

شهرستان بروجن با مساحتي بالغ بر 2755 كيلومتر مربع(16 درصد مساحت استان چهارمحال و بختياري) در فاصله 65 كيلومتري از مركز استان(شهركرد) واقع شده است. در سال 1395، اين شهرستان 122483 نفر جمعيت را در قالب 36238 خانوار در خود جاي داده بود. در سال‌هاي اخير، براي مهار و حفظ آبهاي سطحي و استفاده بهينه از آنها، عمليات مختلف آبخيزداري در سطح استان اجرا شده و يا براي اجراي آنها برنامه‌ريزي شده است. اين تحقيق با هدف تحليل عوامل مؤثر بر ميزان مشاركت آبخيزنشينان در عمليات آبخيزداري در حوزه‌ آبخيز چشمه زينل شهرستان بروجن در استان چهارمحال و بختياري انجام شده است. ابزار جمع‌آوري اطلاعات در اين مطالعه، پرسشنامه مي‌باشد و اطلاعات گردآوري شده با استفاده از آمار توصيفي و آمار استنباطي و به كمك نرم‌افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. نتايج به دست آمده نشان مي‌دهد كه بين متغير سن(0/136-=r) و ميزان تجربه افراد مورد مطالعه در كشاورزي(0/032-=r) با ميزان مشاركت آنها در فعاليت‌هاي آبخيزداري در حوزه، رابطه منفي و غير معني‌داري وجود دارد. همچنين بين متغيرهاي ميزان انسجام اجتماعي(0/43=r)، پايگاه اجتماعي- اقتصادي(0/57=r)، عضويت در نهادهاي عمومي روستا(0/36=r) و استفاده از منابع اطلاعاتي(0/37=r) در حوزه مورد بررسي با ميزان مشاركت پاسخگويان در فعاليت‌هاي آبخيزداري رابطه‌اي مثبت و معني‌دار در سطح يك درصد وجود دارد. نتايج برآورد رگرسيون چندگانه به روش گام به گام بيانگر آن است كه متغير ميزان آگاهي از اهداف و خصوصيات طرح هاي آبخيزداري داراي بيشترين نقش(0/53) در ميزان مشاركت افراد مورد مطالعه در فعاليت هاي آبخيزداري است.

Broujen township is located at an area of 2755 square kilometers (16 percent of the area of Chaharmahal and Bakhtiari province) 65 kilometers from the province center (Shahrekord). In 2016, this township had 122483 inhabitants in the form of 36,238 households. In recent years, various watershed management activities have been implemented at the provincial level or planned for implementation in order to control and maintain surface water and optimize their use. This research was conducted with the aim of analyzing the factors affecting the participation of rurales in watershed management in Cheshmeh Zainal watershed of Broujen township in Chaharmahal and Bakhtiari province. The data collection tool was a questionnaire and the collected data were analyzed using descriptive statistics and inferential statistics and analyzed by SPSS software. The results show that there is a negative and non-significant relationship between age (r = -0.136) and the experience of people in agriculture (r = -0.032) with their participation in watershed activities. Also, there was a positive and significant relationship between social versatility (r = 0.43), socioeconomic status (r = 0.57), membership in rural public institutions (r = 0.36) and use of information resources (r = 0.37) with respondents' participation in watershed activities at one percent. The results of multi regression analysis in stepwise method indicate that the level of awareness of the goals and characteristics of watershed projects has the highest role (0.53) in the participation rate of the respondents in the watershed management activities.