نسبت انديشه سياسي سعدي با نظريه‌هاي روابط بين‌الملل

A Comparison of Saadi ’ s Political Thought with International Relations Theories

يكي از مهم ترين موضوعاتي كه در سا لهاي اخير ذهن دانش پژوهان، سياست گذاران فرهنگي و آموزشي و حتي مقامات عالي كشور را به خود مشغول كرده، زمينه سازي براي توليد دانش بومي و نيل به چنين دانشي است. دانش روابط بين الملل نيز از اين دغدغه جدا نبوده و هميشه اين بحث وجود داشته كه تا چه حد توليد دانش بومي در اين رشته صورت گرفته است. يكي از پاي ههاي تدوين نظريه هاي بومي روابط بين الملل، توجه به سنت هاي فكري در طول تاريخ يك كشور است. سعدي از جمله شاعران ايراني است كه در نظم و نثر خود به حوزه ي سياست و حكومت توجه نشان داده است. بر اين اساس، سؤال اصلي پژوهش اين است كه نگاه سعدي به جهان و روابط با ساير دول تها در قالب كدام سنت نظري جاي م يگيرد؟ هدف از انجام اين پژوهش، شناخت و معرفي سرماي ههاي فكري و انديشه اي ايرانيان براي بهره گيري در توليد نظريه هاي بومي روابط بين الملل در آينده است. فرضي هي پژوهش- همان گونه كه در تصويرساز يهاي انجام شده از سعدي در جامعه وجود دارد- بر تعلّق وي به نظريه ي ليبراليسم )شاخه آرمانگرايي( تأكيد دارد. براي آزمون فرضيه، از روش مقايسه اي استفاده شده است. يافت ههاي پژوهش نشان مي دهد كه از مجموع نظريه هاي طرح شده در قرن بيستم، دو سنت واقع گرايي و آرمان گرايي را ب هخوبي مي توان در آثار سعدي يافت. آنچه سعدي را در اين ميان متمايز مي سازد، سير انديشه ي وي از واقع گرايي يا آرمان گرايي محض به سوي واق عگرايي عمل گرايانه است كه در كمتر انديشمند و نظريه پردازي مشاهده م يشود.

One of the most important issues that has attracted the attentions of scholars, cultural and educational policymakers, and as well as the Iranian top officials in recent years is to create the indigenous knowledge. Knowledge of International Relations has not been separated from this concern, and there has always been a debate about how much indigenous knowledge has been generated in this field? One of the fundamentals of native theories of international relations is the consideration of intellectual traditions throughout a nation›s history. Saadi is an Iranian poet who paid attention to politics and governance in his works. Accordingly, the main question of this research is whether Saadi›s approach to the world and relations with other nations is consistent with what theoretical tradition? For this purpose, a descriptive-analytic method has been used. Findings of the research show that among the theories of International Relations in the twentieth century, two traditions of Realism and Idealism can be found well in Sadi›s works. What distinguishes Saa›di in this regard is the evolution of his thought of pure Realism or Idealism towards the pragmatism that is seen in few thinker and theorist.