ماليات بر ارزش افزوده و فرار مالياتي

value added tax and tax evasion

پديده فرار مالياتي به دليل اثرات مخرب آن بر اقتصاد و فرآيند توسعه اقتصادي همواره يكي از پربحث‌ترين موضوعات در بين اقتصاددانان بوده است. صاحب‌نظران زيادي همواره در پي ارائه راه حل به منظور كاهش و محدود كردن راه‌هاي فرار مالياتي بوده‌اند. معرفي سيستم ماليات بر ارزش افزوده را مي‌توان يك نقطه عطف در حوزه شفاف‌سازي اقتصاد و كاهش فرار مالياتي دانست كه اشاره به مقابله با اين پديده از طريق اصلاح ساختار سيستم مالياتي دارد. در همين راستا، در تحقيق حاضر، اثر ماليات بر ارزش افزوده بر پديده فرار مالياتي مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. بدين منظور، فرضيه تحقيق براي داده‌هاي 28 كشور عضو OECD در بازه سال‌هاي 2013- 2002 با استفاده از روش گشتاور تعميم‌يافته مورد آزمون قرار گرفته است. نتايج حاصل از برآورد نشان مي‌دهد كه با گسترش ماليات بر ارزش افزوده، پديده فرار مالياتي نيز كاهش مي‌يابد. همچنين ارزش افزوده بخش كشاورزي اثر مثبت بر فرار مالياتي داشته است. در حالي كه اثر نرخ تورم و حاكميت قانون منفي هستند؛ بنابراين به منظور مقابله با پديده فرار مالياتي، توجه به عوامل نهادي در كنار توجه به عوامل اقتصادي نظير ساختار سيستم مالياتي پيشنهاد مي‌شود.

The phenomenon of tax evasion has been always one of the most major issues among economists due to it's devastating effects on the economy and the process of economic development. Many scholars have always sought to provide solutions to reduce and limit tax evasion. The introduction of the VAT system can be seen as a milestone in the area of economic transparency and tax evasion, which refers to counteracting this phenomenon through reforming the structure of the tax system. In the present study, the effect of VAT on the tax evasion phenomenon has been discussed. For this purpose, the research hypothesis has been tested for data from 28 OECD countries in the period from 2013 to 2002 using generalized moments method. The results of the estimation show that by expanding the value added tax, the tax evasion phenomenon also decreases. Also, agricultural value added has a positive effect on tax evasion, while the effect of inflation and rule of law are negative. Therefore, in order to deal with the phenomenon of tax evasion, attention to institutional factors, along with attention to economic factors such as the structure of the tax system, is proposed.