پديد آورندگان :
شريعتي راد، محمدرضا دانشگاه اصفهان , شريفي، غلامحسين دانشگاه اصفهان , طغياني، اسحاق دانشگاه اصفهان - گروه زبان و ادبيات فارسي
كليدواژه :
آيين , مناسك , بن مايه هاي گياهي , مردمان كهگيلويه و بوير احمد
چكيده فارسي :
آيين ها ازجمله مناسكي هستند كه سبب گردهمايي مردم و حفظ و بازتوليد بن مايه هاي فرهنگي در هر قوم ميشوند. در ميان مردمان كهگيلويه و بويراحمد آيين هايي وجود دارند كه ضمن ريشه داشتن در ايران باستان، بنمايههاي گياهي را نيز نشان ميدهند؛ از جملۀ اين آيينها كه امروزه نيز گاه با همان سبك و سياق گذشته انجام ميشود، ميتوان به آيين پلبُرون و شَربَه خواني، قرباني، بلاگرداني و چالهگرمكنون اشاره كرد. آيين پلبرون در فقدان همسر انجام ميشود كه زنان موهاي خود را پس از گشودن ميبُرند و در زير درخت بلوط دفن ميكنند. در آيين قرباني، حيوان مورد نظر زير درخت بلوطي در بالاي كوه و يا در زير بوته اي در كنار رودخانه قرباني ميشود تا خون آن به نشانۀ باروري زمين ريخته شود. در آيين بلاگرداني نيز ضمن بستن تكه پارچه هايي به درخت براي رفع چشمزخم، از گياهان كوهي نيز براي بلاگرداني استفاده ميشود. در آيين چاله گرمكنان، ضمن بردن سبزه بر سر قبور در پيش از عيد نوروز، آشي با هشت چوب بلوط پخته و در بين مردم اهالي تقسيم ميشود. هدف اين پژوهش، تحليل بن مايه هاي گياهي در آيينهاي مردمان
كهگيلويهوبويراحمد، با توجه به جنبههاي ادبي اين بنمايهها در اشعار محلي آن‌هاست. اين پژوهش بهشكل بنيادي، بر پايۀ مطالعات كتابخانه اي ـ ميداني و به روش تحليل محتواي كيفي و مصاحبههاي نيمه ساختاريافته انجام شده است. بسياري از بنمايههاي گياهي مانند پَلبُران، بلاگرداني و دود دادن، ريختن خون بر خاك در آيين قرباني و بردن سبزه بر سر، در آيينهاي مردمان كهگيلويه و بويراحمد نمودي اساطيري دارد كه در فرهنگ ايران باستان يافت ميشود.
چكيده لاتين :
Rituals are among the ceremonies that bring people together and preserve
and reproduce cultural monuments in every nation. Among the people of
Kohgiloye Vobir Ahmad, there are rituals, rooted in the ancient Iran, that
represent plant themes. Among these rituals, which are still practiced today
with the same style, are the Pol Borun, reading Sharbah, the sacrificial,
Balagarduni, and Chalegarm Konun. The Pol Borun ritual is performed in
the absence of a woman's spouse who cuts her hair and then buries it under
an oak tree. In the sacrificial ritual, the animal is sacrificed under the oak
tree at the top of the mountain or under the bush by the river to shed its
blood as a sign of fertility. In the ritual of Balagarduni, in addition to
planting patches on the tree to keep the evil eyes away, mountain plants are
also used. In the Chalegarm Konun, while taking green plants to the tombs
before the New Year's Eve, some Ash (food) is cooked with eight oak sticks
and then divided among the locals. The purpose of this study is to analyze
the vegetative signs in the rituals of the people in Kohgiloye Vobir Ahmad
and explain the literary aspects of these local poems. This research is based
on the field library study, qualitative content analysis, and the semistructured
interviews. Many elements of herbal plants, such as
polypropylene, mulch and smoking, sheding blood in the sacrificial rites, and
pruning the graves have mythological representation in the Iranian culture.
