كليدواژه :
عناصر زباني , فرهنگ عامه , تعزيه , خراسان جنوبي
چكيده فارسي :
در اين مقاله، عناصر زباني فرهنگ عامۀ مردم خراسان جنوبي در تعزيهنامههاي موجود منطقه، شامل اصطلاحات، كنايات افعال، القاب، تحسينها، دعاها، سرصوتها، قسمها، كنايهها، لالاييها، مثلها، نفرينها و واژهها استخراج و سپس هر يك از اين عناصر زباني با ذكر نمونه‌هايي بر اساس روش كار كتاب زبان و ادبيات عامۀ ايران و به شيوۀ تحليلي ـ توصيفي نقد و بررسي شده است. نقد و بررسيهاي به عمل آمده نشان ميدهد كه عناصر زباني فرهنگ مردم خراسان جنوبي بهتدريج در متون تعزيه ها وارد شده و بدون ترديد در آفرينش يا دستكم در بازآفريني آنها، تأثيري عميق گذاشته است و زبان و بيان تعزيه ها را به زبان ساده و رايج مردم نزديك كرده و با ارائۀ ابياتي سرشار از ارزشهاي فرهنگي و بياني سهل و ساده، زبان تعزيه ها را از زبان رسمي متمايز ساخته است.
از سوي ديگر، توجه به كاربرد جملات و عبارات متون تعزيهها، نشان ميدهد كه بهدليل ارتباط و پيوندهاي مناسبي كه ميان عناصر زباني سازندۀ جمله ها وجود دارد، جملات متون تعزيه ها داراي انسجام و استحكام خوبي هستند و داراي پيامهاي مناسب و بياني رسا هستند.
چكيده لاتين :
In this article, the linguistic elements of folklore culture of Ta'ziyeh in
Southern Khorasan are analyzed. To this aim, elements such as
idioms, conjunctive verbs, titles, acknowledgments, murmurs, swear
words, allegories, lullabies, proverbs, curses and words, are extracted.
Then, each of these linguistic elements is presented with samples
based on the method borrowed from Iranian Folklore Language and
Literature and critically and analytically reviewed. The reviews show
that the linguistic elements of the culture of Southern Khorasan's
people are imported through the verses of Ta'ziyeh, as indigenous
words, idioms, allegories, new compositions and other linguistic
elements. These have undoubtedly profoundly influenced on the
creation of the Ta'ziyehs, or at least the recreation of them, and has
brought the language of Ta'ziyeh into the simple and common
language of the people, thus, providing easy and simple expressions of
cultural and expressive values. This has distinguished the language of
the Ta'ziyeh from the official language. On the other hand, the texts of
the Ta'ziyeh show that due to the proper links and connections among
the constituent linguistic elements, the sentences in the texts of the
Ta'ziyeh have a proper consistency and cohesion as well as suitable
massages and expression.
