بررسي انزواي اجتماعي سالمندان شهر تهران و عوامل اجتماعي مؤثر بر آن

بسياري از سالمندان دوره پيري را به‌عنوان دوره تنهايي توصيف و از آن به‌عنوان يك تجربه ناخوشايند ياد مي‌كنند. با توجه به روند رو به رشد جمعيت سالمندان و اينكه كشورمان تجربه سالمندي را آغاز كرده، پرداختن به نيازهاي اجتماعي و شبكه ارتباطي سالمندان حائز اهميت است. هدف اصلي تحقيق، بررسي انزواي اجتماعي سالمندان شهر تهران و عوامل اجتماعي مؤثر بر آن بود. اين مطالعه مقطعي و از نوع توصيفي است. مطالعه حاضر در سال 1396 و در ميان 384 نفر از سالمندان 65 سال و بالاي شهر تهران كه با روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب‌شده بودند، انجام گرديد. ابزار گردآوري اطلاعات شامل پرسشنامه بومي‌شده سنجش انزواي اجتماعي بود. تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS نسخه 25 در دو سطح توصيفي و تحليلي انجام شد. بر اساس يافته ­هاي پژوهش ميزان انزواي اجتماعي در سالمندان موردمطالعه حدود 62 درصد بود. بررسي ابعاد انزواي اجتماعي اين قشر آسيب‌پذير نشان داد كه دو بعد پيوندهاي انجمني (81/8 درصد) و سرمايه اجتماعي ابزاري (78/2 درصد) بالاترين ميزان انزوا را به خود اختصاص داده‌اند. بخش ساختاري مدل نيز حاكي از آن است كه بيشتر مسيرهاي مستقيم و غيرمستقيم مدل تائيد شده است. تنها مسير مستقيم پايگاه اقتصادي-اجتماعي به انزواي اجتماعي تائيد نشده است. بالاترين تأثير را حمايت اجتماعي بر سلامت با ضريب (0.7) داشته است، تمامي متغيرهاي تحقيق به‌استثناي پايگاه اقتصادي – اجتماعي كه اثر مستقيم نداشته است، داراي اثر منفي بر روي انزواي اجتماعي بوده ­اند. بيشترين اثر مستقيم بر انزواي اجتماعي مربوط به متغير اعتماد اجتماعي با ضريب (0.41- ) مي ­باشد.