چاييشي، عشوري و آيين «اي‌دوستان‌خواني» در شهرستان دامغان

"Tea", "Ashouri" and "Friends of Worship" in the City of Damghan

شعار و آيين­ هاي عاشورايي شفاهي موجود در حوزه‌هاي مختلف جغرافيايي، بيانگر نحوۀ انديشيدن و درپي آن خلق ادبيات غالب و روشناي چگونگي توجه مردمان آن حوزه بر گسترۀ آيين و مذهب است. بررسي اين اشعار سير حيات تاريخي ادبيات شفاهي عاشورايي را بين مردم يك حوزه نشان مي‌دهد. بر اين مبنا، در پژوهش حاضر سعي در مطرح كردن و معرفي اشعار آييني «چاييشي»، «عشوري» و آيين «اي­دوستان­خواني» در ادبيات آييني عاميانۀ دامغان، با كاركرد مردم‌شناسي هستيم. تبيين اشعار آييني عاشورايي، آن­ها را در حوزه ­هاي فراگير ادبيات آييني شفاهي قرار مي­دهد كه كاركردي مستقيم بر آداب و رسوم مذهبي عامه دارند. تحليل­ها در دو بخش ساختاري و محتوايي بر روي اشعار انجام پذيرفته­ اند: در بخش محتوايي با معرفي و توجه به كاركردهاي اشعار در مراسم نماديني به مضمون آن­ها پرداخته ‌شده و در بخش ساختاري، قالب مسلط بر اين اشعار و توجه به موسيقي بيروني وزن، قافيه، رديف و موسيقي دروني مدنظر بوده است. ماهيت كار، كيفي و ابزار جمع­آوري اطلاعات، مصاحبه و مشاهدۀ عميق و ميداني است كه با متخصصان درخصوص اشعار مرتبط صورت پذيرفته است.

The poems and rituals of the oral Ashura in various geographical areas illustrate the dominant manner of literary creation and the general streams of thought and religion. An examination of these poems illustrates the historical course of the Ashura oral literature among the people of one area. Accordingly, in the present study, we attempt to introduce the ritual poems of "Tea", "Ashouri", and "Friends of Worship" in the folk ritual literature of Damghan using an anthropological approach. The issue of Ashura rituals puts them in the broader areas of oral religious literature that have a direct relationship with popular religious rituals. The analysis was carried out on structural and content sections, introducing and focusing on the symbolic functions in the content section. In the structural part, the dominant theme of these poems is the emphasis on rhythm, rhyme, row, and inner music. The method of the study is qualitative and the means of data collection is in-depth interviews with experts on related poems.