نظام تعامل و تطبيق در مواجهه پوران دخت و اسكندر

Interactive and synchronic system in Pourandokht and Eskandar’s encounter

قصه­ هاي عاميانۀ بلند در بردارندۀ فضاهاي ارزشي و اشكالِ روايي است كه اگرچه در ارتباط تنگاتنگ با حماسۀ ملي­اند، به تناسب بازسازي قصه در طول دوره­ هاي مختلف و حضور نقال، عناصر و گفتمان­ه اي عصرهاي مختلف را در خود پذيرفته و الگوهاي معنايي خود را بـه تناسب شرايط مختلف تغيير داده­اند. بـه تبع اين ويـژگي بخشي از كـار روايت­ شناسي، بررسيِ نحوۀ برخورد قصه با فضاهاي ارزشي جديد است. زماني كه مبنا را بر باور نظام­ بودگي متن قرار مي­دهيم از بررسي روش برخورد متن با داده­ هاي تازه و تنظيم آن­ها ناگزيريم. روي­كرد نشانه ­معناشناسي از طريق تقليل روايت به ساختارهاي انتزاعي و نحوۀ سازمان­دهي آن­ها علاوه بر بررسي فرايندهاي هم­نشيني و جانشيني در ژرف­ ساخت و روساخت، مي­تواند انواع نظام­ هاي گفتماني را در متن تفكيك و تحليل كند. بخش اسكندرنامه در كتاب داراب ­نامۀ طرسوسي يكي از متفاوت ­ترين اسكندرنامه­ هاي ادب فارسي است و داستان چالـش دو گفتمان ايراني و اسلامي راجع بـه اسكندر را نشـان مي­دهد. با توجه به روي­كرد نشانه ­معناشناسي، پرسشي كه نويسنده در پژوهش حاضر در پي پاسخ­گويي به آن است، چگونگي تعامل قصه با داده ­هاي تازه­اي است كه در آن گنجانده شده­ است. فرايند هم­نشيني نشانه­ ها در نحو روايي، بيان­گر اجزايي است كه با پيرنگ داستان ارتباط ساختاري ندارد. بنابراين ابتدا اصول ثابت و جهاني دستور زبان روايت، بررسي و سپس نظام­ هاي گفتماني ديگر و سازوكار توليد معنا در آن­ها نشان داده شده مي­شود.

Although popular novels contain valuable settings and narrative forms which are closely related to national epic, depending on representation of the tale in different ages and also the presence of the naqal or narrator they have accepted elements and discourses of different periods within them and have changed their semantic patterns accordingly. Because of this characteristic, part of the narratology is the study of the way novel encounters new valuable settings. When the text is believed to be a systematic whole one is obliged to study the way the text encounters new data. Semantic approach via reducing the narrative into abstract structures and the way they are organized apart from examining the juxtaposition and substitution processes in deep structure and surface structure could analyze and differentiate variety of discourse systems in the text. Eskandar Nameh section within Darab Nameh written by Tarsusi is one of the most distinguishing Eskandar Namehs in Persian literature and tells the story of the challenge between the two Persian and Islamic discourses regarding Eskandar. The purpose of this article is to show how the tale interacts with the new data and setting. The process of how signs juxtapose in narrative style is indicative of the components which have no structural connection with the plot of the story. Therefore first general principles of narrative grammar are studied and, then other discourse systems are examined showing how the machinery of meaning production operate in them.