چكيده فارسي :
اگر بخشي از ادبيات پايداري را اعتراض به طبقة حاكم بدانيم، بدون شك پابرهنگان و فرودستان در اين راه پيشتازند. با بررسي متون ادبي، يك چيز به نحو چشمگيري خودنمايي ميكند و آن افزون بر جسارت و شهامت اين گروه، شيوة اعتراضات است. در مقالة پيش رو هدف اين بود تا با دقت بيشتري به اعتراضاتِ مطرح شده در متون ادبي قرون چهارم تا پايان قرن هفتم هجري پرداخته و ويژگي مشترك اين انتقادات سياسي شناخته شود. با مطالعة اشعار و متون منثور، رگه هاي مشتركي در بيشتر آثار ديده شد و نتيجة بررسي ها نشان داد شيوة اعتراضي پيرزنان، خاركنان، درويشان، زهاد و حتي ديوانگان بر گفت و گو و مناظره استوار است، و البته مناظراتي در دو كفة نابرابر، كه يك طرف آن معمولاً پادشاهي است مقتدر و طرف ديگر بيوه زن يا درويشي يك‌لا قبا است. اين مناظرات كه عموماً از جانب پادشاه و با قصد تحقير آغازشده، به دست طرف دوم كه ابتدا خود را بي اعتنا نشان داده، پيگرفته مي شود و به شيوة شگفت ا نگيزي به نفع او پايان ميگيرد. علت فرادستي اين فرودستانِ حاضر جواب، فصاحت و بلاغتي ست كه از آن برخوردارند و سخن آنها عمدتاً به زيورهاي لفظي و معنوي آراسته است. در ادامه نمونه هايي از اين مناظرات به دست داده ايم.
چكيده لاتين :
If we consider part of resistance literature as a protest to the ruling class, undoubtedly poor and needy people are the most prominent in this respect. By examining literary texts, one thing which is strikingly prominent is the way of protesting, in addition to the courage and dignity of this group. The purpose of this article is to look more closely at the objections raised in the literary texts of the fourth century until the end of the seventh century and a common feature of these political criticisms. By studying poetry and prose texts, common features were seen in most of the works, and the results of the surveys showed that the objecting method of old women, farmers, dervishes, ascetics, and even crazy people, is based on dialogue and debate, of course, an unequal debate that on one side of this is usually a powerful kingdom, and the other is a widow or a dervish one. These debates, which are generally pursued by the king and start with the intention of humiliating is followed up by the second party, who first shows himself unwitting, and are ended in a marvelous way in his favor. The reason for the superiority of these eloquent poor people is having eloquence and rhetoric in their speech, and their words are mostly adorned with verbal and spiritual ornaments. Here are some examples of these debates.
