كليدواژه :
عكس خانوادگي , صحنه نمايشي , نشانه شناسي اجتماعي , گفتمان , غياب
چكيده فارسي :
آنچه در عكس‌هاي خانوادگي در ايران از روزگار ناصرالدين شاه تاكنون بازنمايي شده است، همه آنچه كه در واقعيت در زندگي روزمره خانواده هاي ايراني جاري بوده نيست، بلكه همواره برخي از موضوعات و اشخاص از متن عكس خانوادگي حذف شده و يا به حاشيه رانده شده‌اند. امروز بخشي از اين نشانه‌هاي غايب را مي‌توان با واكاوي نشانه‌هايي در متن عكس‌ها و تحليل در بافت جامعه ايراني دريافت. اين مقاله با روش اسنادي-توصيفي با استفاده از روش نشانه‌شناسي اجتماعي به دسته‌بندي و تعريف نشانه‌هاي غياب در عكس‌خانوادگي مي‌پردازد. اينكه كدام نشانه‌ها در عكس‌خانوادگي ثبت مي‌شود و كدام يك از آنها فراموش مي‌شود يا عمدا از متن عكس خانوادگي حذف مي‌شوند؟ دلايل حذف و به غياب راندن اين نشانه‌ها در عكس‌خانوادگي چيست؟ يافته‌هاي پژوهش كه از مطالعه درزماني و همزماني عكس خانوادگي در ايران از زمان ناصرالدين شاه تا سال‌هاي پاياني دهه 80 به دست آمده است، بيانگر آنست كه در سير عكس خانوادگي در ايران شاهد چهار دسته منع و غياب بوده‌ايم كه عبارت‌اند از: غياب‌موضوعي، گفتماني(جنسيتي، طبقه اي و مذهبي)، حضوري(سوژه و عكاس) و رسانه‌اي(ماهيتي و تكنيكي).
چكيده لاتين :
What has been represented in family photos in Iran since Naser al-Din Shah’s day thus far, is not all that had happened in reality of the everyday lives of Iranian families, rather some topics and individuals have always been removed from the family photo’s context or have been marginalized. The article, by investigating absent and present signs in the context of family photos through social semiotics in the context of the Iranian society, has answered the following questions:
Which signs are recorded in family photos and which signs are forgotten, or are intentionally deleted from the family photo context? What are the reasons for deleting or the absence of these signs in family photos؟ It is obvious that some absent signs in family photos can be attributed to the social, cultural and perceptual structures of any age. This article is a review of the literature of absence, and by indicating the relationship of absence with concepts such as presence, prohibition, death, and memory from the perspective of Roland Barthes, Susan Sontag, Christian Metz, and Jacques Fontani, categorizes and defines the signs of absence in family photos. The findings of the research indicate that there have been four types of prohibition in the course of family photos in Iran: thematic prohibition, discourse prohibition, presence prohibition, and media prohibition. In this case, the prohibiting power of social and cultural discourses in elimination and causing absence of individuals in the history of family photos in Iran, has had greater effects than other barriers.
