بررسي تفاوت و تقابل آرمان خواهي در دو جامعة ايران و آمريكا در رمان‌هاي «بيوتن» و «قيدار» از رضا اميرخاني

A contrastive study of Idealism in the Two Societies of Iran and the United States in Reza Amirkhani's novels Bioten and Gheydar

هدف اين مقاله نشان­دادن تفاوت و تقابل نگاه آرمان­ خواهانه در دو جامعة ايراني و آمريكايي با درنگ در دو رمان «بيوتن» و «قيدار» از رضا اميرخاني است. آرمان خواهي و تعالي ­طلبي يكي از مضامين رايج در آثار ادبي است. روشن است كه آرمان‌خواهي در جوامع مختلف بسته به فرهنگ، باورداشت­ه اي ديني و ضرورت­هاي اجتماعي متفاوت است و در مقام مقايسه، گاه آرمان­خواهي در دو جامعة مختلف حالت تقابلي دارد. مقالة حاضر كه با روش تحليل محتوا به شيوۀ كتابخانه‌اي و با مطالعۀ مستقيم و مقابلۀ هر دو متن صورت گرفته‌است، تقابل اين دو نظرگاه را در جامعة ايراني و آمريكايي بر اساس آنچه در دو رمان بيوتن و قيدار از رضا اميرخاني بازتاب داده شده‌است، بررسي كرده و به اين نتيجه رسيده‌است كه از ميان پنج مؤلفه و انگاره­اي كه به بررسي جنبه­ هاي تقابلي آن پرداخته ­ايم، روابط اجتماعي و پيشه و اقتصاد، بيشترين تضارب و تفاوت را ميان دو فرهنگ نمودار مي­كند؛ اگرچه تعصّب و حساسيّت در انگارة خانواده و ازدواج، نزد ايرانيان بيش از ساير مؤلفه ­هاست؛ همچنين اثبات شده‌است كه مبناي فرانمود جنبه­ هاي آرمان­خواهي در جامعة ايراني به طرز روشني تنها دين و دستورهاي ديني است؛ در حالي‌كه در جامعة آمريكايي علم، مدنيّت و قانون، كاركردي به مراتب بيش از مذهب دارند. قابل ذكر اين است كه جنبة تقابلي اين دو جامعه در مؤلفه‌هاي آرمان­خواهي، هرگز به صورت بيانيه و شعارگونه در رمان­ ها ابراز نشده‌است؛ بلكه به صورت پوشيده و نمادگونه طرح شده و دريافت نكته­ هاي تقابلي، حاصل تحليل مقاله است.

The purpose of this paper is to show the difference between idealist American and Iranian communities, with a reflection of two novels Bioten and Kedar by Reza Amirkhani. Idealism is one of the common themes in works of literature. It is clear that idealism is different in different communities depending on culture, religious beliefs and social needs, and when comparing sometimes idealism is different in two different communities. The present paper has examined the difference of the two views in American and Iranian communities according to what has been reflected in two novels Bioten and Kedar by R. Amirkhni, and concluded that among the five components and ideas which their differences have been addressed, social relationships, business and economics reflect the most debate and difference between the two cultures, although the bias and sensitivity in Iranians family and marriage are considered more than other components. Also it had been proven that the basis of reflecting idealism aspects in Iranian community in a clear way is only religion and religious orders, while in American community, science, civilization and law are far more functional than religion. It should be noted that the difference between these two communities on idealism components never has been expressed as a statement and standard in novels, but hidden and symbolic and different points are the results of the paper analysis.