تأثير سالخوردگي جمعيت بر نابرابري توزيع درآمد در ايران

The Affect of Population Aging on Income Inequality in Iran

افزايش رقم شاخص اميد زندگي، مديون پيشرفت‌هاي علمي در حوزه بهداشت و سلامت بوده است كه همگام با توسعه اقتصادي، از كشورهاي توسعه‌يافته، آغاز و به‌سرعت به كشورهاي درحال‌توسعه سرايت كرد. ازجمله نتايج اين پيشرفت‌ها، افزايش تعداد جمعيت و تغيير ساختار سني جمعيت كشورها به سمت سالخوردگي است. پديده سالخوردگي جمعيت، تأثيرات زيادي بر متغيرهاي كلان اقتصادي، ازجمله توزيع درآمد خواهد داشت. اين مطالعه، به بررسي تأثير ساختار سني جمعيت ايران بر توزيع درآمد، طي سال‌هاي 1368-1364 مي‌پردازد. نتايج حاصل از تجزيه ضريب جيني هزينه خانوار بر حسب گروه‌هاي سني سرپرست خانوار نشان مي‌دهد، همراه با افزايش سن سرپرست خانوار، نابرابري درآمد بين گروهاي سني و نيز در گروه‌ سالمند (خانوارهاي بالاي 65 سال) افزايش مي‌يابد. با توجه به اينكه نابرابري توزيع درآمدها، دومين عامل فقر در ايران است، گسترش جمعيت سالمند در دهه‌‌هاي آينده، احتمال پيوستن سالمندان به گروه فقير را افزايش مي‌دهد. به اين ترتيب، حتي اگر ديگر نيروهاي تشديدكننده نابرابري و فقر، مثل تورم، ركود اقتصادي و... متوقف شوند، پديده رو به رشد جمعيت سالمند، نيروي بالقوه‌اي براي رشد نابرابري و فقر در كشور است. بنابراين، از منظر رشد، براي اقتصادي كه دچار يك الگوي نامتعادل در توزيع درآمدها است و گذار جمعيتي سريعي را تجربه مي‌كند، پديده سالخوردگي جمعيت مي‌تواند چالش مهمي در سياست‌گذاري رشد باشد.

An increase in life expectancy was due to scientific advances in the health sector, which began with the developed economies and quickly had repercussions in developing countries. From among the results of such development, was an increase in population and changes in population age structure towards older ages. Population aging will have significant impact on macro-economic factors including income distribution. This study evaluates the impact of the age structure on the income distribution, over the period of 1985 to 2015 in Iran. The “Gini coefficient decomposition” based on household expenditure (income) in urban and rural areas shows that; with increasing age of the head of the households, income inequality increases. Thus, even if other influential forces on inequality, such as inflation, economical recission, etc. are stopped, the populations aging could be a potential factor for the future growth of inequality and poverty. Hence, for an economy which has an unequal pattern in income distribution, and experiencing a rapid population transition, the population ageing can be an important challenge in the policy making of economic growth.