بررسي و تحليل جرم‌شناختي تمرد نسبت به مأموران پليس (موردمطالعه: استان فارس)

مقدمه: شناخت عوامل وقوع جرم فرايندي چندبعدي است. وقوع جرم تمرد عليه مأموران دولتي در لباس پليس به لحاظ اينكه جرمي خاص از جهت شرايطي كه بزه‌ديده اين جرم دارد، جاي تأمل و تعمق بيشتري دارد. بدون ترديد اعمال مديريت مؤثر بر پليس مستلزم شناخت پيچيدگي‌هاي رفتاري مخاطبين و مراجعه‌كنندگان و اتخاذ تدابير و روش‌هاي مناسب رفتاري و استفاده از الگوهاي مهارتي مناسب جهت كنترل و مهار ايشان است. روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف، كاربردي و ازنظر شيوه، كيفي و با استفاده از بررسي اسنادي تعداد 82 پرونده تمرد در فرماندهي انتظامي استان فارس و انجام مصاحبه عميق با نخبگان درون و برون‌سازماني و بزهكاران و بزه‌ديدگان جرم تمرد صورت پذيرفته است. يافته‌ها: وقوع تمرد را ابتدا بايد در بطن يك تعامل اجتماعي بين مردم و پليس مورد مطالعه قرار داد. آنچه وقوع تمرد در بطن يك تعامل اجتماعي بين مردم و بخشي از جامعه را آغاز مي‌كند، قانون‌گريزي است كه خود واجد عوامل مختلف فردي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي است. ورود قانون‌گريزي به تعامل مدنظر ابعاد و آثار مختلفي را مي‌تواند در پي داشته باشد. وقوع خشونت در اين تعامل، به سبب قانون‌گريزي امري محتمل است كه قانون‌گذار از اين اقدام به‌عنوان تمرد نام برده و براي آن مجازات تعيين كرده است. عوامل فردي، رواني، اجتماعي و محيطي مهم‌ترين عواملي هستند كه وقوع خشونت و تمرد عليه پليس را بر مبناي اين عوامل مي‌توان مورد بحث قرار داد. نتيجه‌گيري: مهم‌ترين عوامل وقوع تمرد عليه مأموران انتظامي، عوامل فردي، رواني، اجتماعي و محيطي هستند كه در وهله نخست قانون‌گريزي و سپس، خشونت عليه پليس را به دنبال دارد. ازاين‌رو، رفع بخشي از مشكلات مرتبط با عوامل مذكور تا حد زيادي مي‌تواند وقوع تعدي و تمرد عليه پليس را كاهش دهد.