حج و جهاني شدن

عصر حاضر را به سبب رشد و گسترش سريع وسايل ارتباط جمعي از يك سو و امكان ارتباط مجازي و فراتر از مرزهاي جغرافيايي، عصر جهاني شدن ناميده‏اند؛ البته هنوز تعريف مشخصي از جهاني شدن كه مورد توافق انديشمندان اين حوزه باشد، وجود ندارد. از سوي ديگر جهاني شدن با واژه ديگري با نام «جهاني سازي» همراه است كه بيانگر تلاش جوامع و دولت ها براي نفوذ و تأثيرگذاري بر ساير مجامع در حوزه هاي مختلف فرهنگي، سياسي، اقتصادي و اجتماعي است. در اين ميان دين مبين اسلام با دعوت جهاني خود، مدعي گسترش اين آيين حيات بخش به سراسر جهان است و در اين راستا نيازمند ابزار و امكاناتي است. به نظر مي‌رسد حج با توجه به ظرفيت‌هايي كه دارد، مي‌تواند در جهاني شدن اسلام تأثير به سزايي داشته باشد.  در اين مقاله به عنوان مقدمه، تلاش شده است برخي از ابعاد جهاني حج كه مي‌تواند در بهره برداري ازظرفيت‌هاي اين فريضه بي بديل در حوزه جهاني شدن، مؤثر باشد، بررسي شود. در قرآن كريم، خانه خدا، خانه‌اي براي تمام انسان‌ها معرفي شده است كه در آن امنيت، هدايت و قوام دين و دنيـاي انسان‌ها وجود دارد. و از سوي سوم، مخاطب حج، عموم انسان‌ها هستند. حج كنگره‌اي فراملي، فرا نژادي و فرا مذهبي است كه مناسكي با ابعاد جهاني دارد و در نهايت، توحيد مي‌تواند عامل نزديكي ميان تمامي اديان بزرگ الهي باشد كه تبلور آن در مراسمم حج هويداست.