زيارت در دائره المعارف اسلام(3) / (گروهـي از مستشرقان)

بزرگ‌ترين مجموعه پژوهشيِ مستشرقين در رابطه با دين اسلام، دايره المعارف اسلام (EI) نشر ليدن هلند است كه با تلاش خاورشناساني چون ايگناز گلدزيهر (Ignaz Goldziher) ، دخويه(De Goeje,M. J) و هوتسما (Houtsma, Martin Theodore)  از سال 1908 ميلادي آغاز شده و تاكنون به ويراست سوم (EI3) رسيده است.  از آنجا كه موضوع زيارت به جهت پرسش‌ها و چالش‌هاي فراروي آن در عصر حاضر، مورد توجه بسياري از انديشمندان مسلمان قرار گرفته، به نظر مي‌رسد ترجمه  و ارزيابي مطالبي كه از نگاه تاريخي و با روش خاص مستشرقين غير مسلمان نگاشته شده، مي‌تواند در تبيين برخي ابعاد موضوع مفيد باشد.  مدخل زيارت در دايره ‌المعارف اسلام، مدخلي مفصل است كه به دست چندين تن از مستشرقان تحرير شده و مناسك و كتاب‌هاي زيارتي را در ده نقطه مهم از جهان اسلام بررسي كرده است. بعد از اينكه بخش نخست و دوم اين مدخل در شماره‌هاي قبلي مجله ميقات ارائه گرديد، در اين مقاله بخش آخر آن تقديم مي گردد.