معاني نحو، اساس بلاغت در سيرالملوك نظام‌المك (تبيين غلبة معاني نحو بر بيان و بديع در شكل‌گيري نظام بلاغي سيرالملوك)

The Rhetoric of Syntactic, The Basis of Rhetoric in Siyar al-Muluk by Nizam al-Mulk (The Explanation of Dominance of The Rhetoric of Syntactic over Figurative Language and Oratory in Forming of Rhetorical system of Siyar al-Muluk)

بررسي آثار بلاغي ادب فارسي و پژوهش­هاي پيرامون آن نشان مي­دهد كه پژوهشگران، به نظام زيبايي­شناختي مستقل و معيني در حوزة پژوهشي نثر فارسي قائل نيستند. حال آن­كه بررسي­هاي موردي متون نثر نشان مي­دهد كه نه تنها اين آثار، نظام زيبايي­شناختي مستقل و مؤثري دارد، اين نظام زيبايي­شناختي همسويي كارآمدي با رسالت متون نثر-كه انتقال معنا از مؤلف به خواننده است- دارد. معاني نحو، به عنوان يك شيوة بلاغي مستقل، تبيين كنندة بسياري از شگردهاي بلاغي مورد استفادة مؤلفان آثار منثور ادبي است. نظامي كه به دليل اولويت نداشتن در نظام بلاغي نظم فارسي، به اندازة دو حوزة ديگر بلاغت يعني بيان و بديع در معرض توجه نبوده و نيست. نگارنده در پژوهش حاضر سعي كرده­است تا با بررسي دقيق فصل­هاي سي­و نهم و چهلم سيرالملوك نظام­الملك از منظر علم معاني، نظام زيبايي­شناختي يكي از مهمترين متون منثور ادبيات فارسي را برجسته كند و نشان دهد كه اين نظام، هم كاملاً مؤثر و كارآمد و هم كاملاً منطبق با رسالت مؤلف از توليد اين متن است. از سوي ديگر با تحليل اين متن از منظر بيان و بديع نشان داده ­است كه هنرسازه­ هاي اين دو حوزة بلاغي سهم ناچيزي در زيبايي اين متن دارد.

The investigation on rhetorical works in Persian literature and researches on this field shows that researchers do not believe in an independent and certain aesthetic system in the research filed of Persian prose. While the case studies on prose texts demonstrates that not only this works have an independent and effective aesthetic system, but also this aesthetic system is parallel with the aim of prose texts that is transferring meaning from the author to the reader. The rhetoric of syntactic, as an independent rhetorical method, explains most of the rhetorical techniques used by the authors of prose literature works. this system has not been focused on because of not having priority over figurative language and oratory. This research is trying to concentrate on the aesthetic system of Siyar al-Muluk by Nizam al-Mulk as one of the most important prose texts in Persian literature through the analysis of chapters thirty nine and forty of the book. It also tries to show that this system is totally effective and also matches with the author's goal of writing this work. on the other hand, by analyzing the text from the field of figurative language and oratory, it will be shown that techniques of these fields do not play an important role in the aesthetic system of the work.