عوامل مؤثر در مشروعيت حكومت ولايت فقيه از منظر امام خميني

Essential Factors of Legitimacy in Guardianship of the Islamic Jurist from Imam Khomeini's Perspective

بحث پيرامون عوامل مؤثر در مشروعيت حكومت ولايت فقيه، پس از انقلاب اسلامي بيش از پيش در جامعه علمي كشور مطرح شد و پژوهشگران مختلفي تلاش كردند از نظرگاه‌‌هاي متفاوت بدان پاسخ دهند. شايد بتوان گفت بيشترين تلاش محققان در اين زمينه فهم ديدگاه امام خميني نسبت بدين موضوع بوده است چراكه فهم نظر ايشان نسبت به عوامل مؤثر در مشروعيت حكومت ولايت فقيه كه خود مؤسس آن بوده است، بسيار ارزشمند مي‌‌باشد. نگارنده با بررسي آثار موجود در اين باب، متوجه آن شد كه برخي از پژوهشگران اين حوزه كه سعي در تبيين ديدگاه امام در موضوع تحقيق داشته‌‌اند، دچار يك اشكال شده‌‌اند و آن عبارت است از اينكه روش نادرستي را انتخاب كرده‌اند؛ بدين صورت كه ابتدا يكي از نظريات مرسوم در باب مشروعيت را با ادله مختلف اثبات كرده و سپس سعي كرده‌‌اند با استفاده از برخي بيانات همسوي امام، به اين نتيجه برسند كه نظر ايشان نيز همان است. بنابراين در اين تحقيق تلاش بر اين بوده تا با اصلاح روش و ارائه يك روش جايگزين ابتدا الگوي نسبتا جامع از سؤالات فرعي مرتبط با موضوع ارائه داده شود و سپس با طراحي فرآيند مشروعيت حكومت ولايت فقيه از ديدگاه امام خميني، به پاسخ سؤال اصلي تحقيق كه عبارت است از «عوامل مؤثر در مشروعيت حكومت ولايت فقيه از منظر امام خميني، چيست؟»، برسيم. روش نگارنده براي تحليل بيانات امام و يافتن پاسخ سؤالات فرعي، روش تحليل محتوا بوده است. نتيجه تحقيق حاكي از آن است كه امام خميني، مشروعيت حكومت فقيه عادل را در گرو دو عامل مي‌‌دانستند؛ انتصاب الهي در مرحله ولايت بالقوه و نصرت مردمي در مرحله ولايت بالفعل. بنابراين نوآوري تحقيق يكي در روش آن است كه به ارائه روش جايگزين براي فهم انديشه سياسي امام در باب مشروعيت حكومت ولايت فقيه پرداخته و ديگري در نتيجه‌‌گيري است كه به دوگانه‌‌اي غير

The debate over the factors affecting the legitimacy of the Guardianship of the Islamic Jurist or jurisprudential government has become more and more prevalent in the country's scientific community after the Islamic Revolution, and various scholars have attempted to respond to it from different perspectives. It may be argued that most scholars' efforts in this regard have been to understand Imam Khomeini's view about this matter, since it is very valuable to understand his view of the factors influencing the legitimacy of the jurisprudential government as he himself founded it. By examining the literature on this subject, the author found that some scholars in the field who attempted to explain the Imam's point of view on the subject had encountered a problem, namely that they had chosen the wrong method. In this way, they have proven the mainstream theories of legitimacy by different arguments, and then, by using some of the same statements of Imam, tried say that he had the same opinion. Therefore, in this research, it is attempted by modifying the method and providing an alternative one, to present a relatively comprehensive pattern of sub-questions related to the issue, then by designing the legitimacy process of Imam Khomeini's jurist government to answer the main research question that is “What are the effective factors in the legitimacy of the rule of the jurisprudent from Imam Khomeini's point of view?” The author's method for analyzing the Imam's statements and finding answers to the sub-questions has been the content analysis method. The results indicate that Imam Khomeini considered the legitimacy of the righteous jurisprudence to be based on two factors: divine appointment at the potential stage and popular victory at the defacto stage. Thus, one of the innovations of the research is to provide an alternative way to understand the political thought of the Imam regarding the legitimacy of the jurisprudential government.