مسيرهاي تلاقي و همكاري فلسفه علم با سياست‌گذاري علم، فناوري و نوآوري

فلسفه علم، علم را به مثابه نظامي از ساختارهاي مفهومي و گزاره‌اي و فرآيندهايي همچون تبيين، حل مسئله، اكتشاف و ارزيابي مورد ملاحظه قرار مي­دهد و از صدق و كذب و معناداري و توجيه آن مي‌پرسد و بحث مي‌كند. سياست‌گذاري علم، فناوري و نوآوري از سوي ديگر، حوزه‌اي مطالعاتي است كه علم را به عنوان يك نهاد اقتصادياجتماعيسياسي تلقي و نسبت آن را با مقولاتي همچون رشد اقتصادي، رقابت‌پذيري، امنيت، اشتغال و رفاه مي‌كاود و توصيه‌هايي را براي عملكرد بهتر نهاد علم از يك منظر اجتماعي صورت‌بندي مي‌كند. اين مقاله با تكيه بر مجموعه‌اي از مطالعات اسنادي و روش تحليل مفهومي به مسيرهاي ممكن همكاري ميان دو حوزه فلسفه علم با مطالعات نوآوري و سياست‌گذاري علم و فناوري مي‌پردازد. نتيجه استدلال‌ها و تحليل‌هاي مطرح‌شده در مقاله اين است كه علي‌رغم استبعاد ظاهري، اين دو حوزه دست كم در چهار مسير زايا مي‌توانند همكاري كنند: ارائه تحليل فلسفي از سازه‌هاي معرفتي و روش‌هاي رايج در مطالعات نوآوري، توسعه مفاهيم نوآوري و رشد اقتصادي براي دربرگرفتن ابعاد مسئولانه و اخلاقي آنها، كمك به درك ابعاد ايده‌پردازانه و خلاقانه فرآيند نوآوري با وام‌گيري از علوم شناختي و بالاخره كمك به شكل‌گيري نوعي نگاه نقادانه به فناوري از طريق بكارگيري منابع فلسفه فناوري. چهار مسير فوق، چشم‌انداز همكاري ميان دو حوزه مذكور را ترسيم مي‌كنند.