اولويت‌گذاري حوزه‌هاي علم، فناوري و نوآوري

با وجود رشد هزينه‌كرد تحقيق‌وتوسعه در اثر گسترش رويكرد دانش‌بنيان به توسعه اقتصادي، به علت تنوع روزافزون و ماهيت ميان‌رشته‌اي فعاليت‌هاي پژوهشي و نوآوري، هيچ كشوري قادر به پژوهش در لبه علم و فناوري در كليه حوزه‌هاي پژوهشي نيست و در نتيجه اولويت‌گذاري از جايگاه ويژه‌اي در سياست‌گذاري علم، فناوري و نوآوري برخوردار است. در اين مقاله ابتدا ابعاد مختلف (تعاريف، انواع، مدل‌هاي نظري، فرآيند، تاريخچه، چالش‌ها و روش‌ها) اولويت‌گذاري علم، فناوري و نوآوري مورد مطالعه قرار گرفته و سپس تخصصي‌سازي هوشمند به عنوان به‌روزترين راهبرد مبتني بر اولويت‌گذاري علم، فناوري و نوآوري معرفي شده و در پايان نيز با رويكردي انتقادي تجربه اولويت‌گذاري در نقشه جامع علمي كشور مورد ارزيابي قرار گرفته است. مطالعات صورت‌گرفته نشان مي‌دهد كه كليه سازوكارهاي اولويت‌گذاري با توجه به الگوي وابستگي به مسير تدوين اولويت‌ها، چسبندگي تاريخي نهادها و منطق متفاوت و واگراي مداخلات دولتي به طور هم‌زمان مورد استفاده قرار مي‌گيرند. با اين حال ساختار كلي اولويت‌گذاري علم و فناوري كشورهاي مختلف در حال همگرايي به سمت تأكيد مجدد بر اولويت‌هاي كاركردي، رويكرد نظام‌مند به تدوين راهبرد و اولويت‌گذاري، تركيب رويكردهاي بالا به پائين و پائين به بالا و تقسيم كار بيشتر در اثر افزايش تعداد بازيگران مؤثر در فرآيند اولويت‌گذاري مي‌باشد.