بازشناخت مولفه‌هاي بازار در شهر ايراني اسلامي

بازار در شهر ايراني اسلامي به عنوان ستون فقرات يك شهر، نقش تعيين كننده‌اي در شكل‌گيري فضاي شهري ايفا مي‌كند. ارتباط ميان انسان و تامين مايحتاج زندگي‌اش تاثير مستقيم و غير مستقيم خود را بر چگونگي اين شكل‌گيري، در بافت شهري گذاشته است. امروزه به طور عمده بعد اقتصادي بازار مطرح مي‌شود در حالي كه در گذشته ابعاد مختلفي را شامل مي‌شد كه بسيار حائز اهميت بود. در اين راستا در اين مقاله سعي شده، تا تمام مولفه‌هاي بازار شناسايي و سپس به طور جداگانه نقش هر يك بررسي شود. اين مولفه‌ها در دو گروه كلي كالبدي و عملكردي به ايفاي نقش مي‌پردازند. مولفه‌هايي همچون نقش ساختار معماري، نقش تفكيك فضايي، نقش ارتباطي، نقش اقتصادي، نقش سياسي، نقش فرهنگي اجتماعي، نقش مذهب و مليت، نقش تفريحي فراغتي و نقش اخلاق و نقش امور خيريه موضوع مقالۀ حاضر است كه بر مبناي پاسخ به دو پرسش‌ پژوهش، ساختار يافته است. پرسش اول اين كه بازار ايراني اسلامي داراي چه مولفههايي است و ديگري پرسش از نقش هر يك از مولفه‌هاي بازار ايراني اسلامي در زندگي شهري. از اين‌رو هدف مقاله پيش‌رو، به دست آوردن شناختي روشن از عملكرد بازار اصيل ايراني اسلامي جهت پاسخ به سوالات پژوهش است. روش تحقيق، توصيفي تاريخي و استدلال منطقي با تكيه بر اسناد كتابخانه‌اي است. تعيين مولفه‌هاي بازار، نقش هر مولفه در بازار و روابط بين هر يك از عناصر و فضاهاي بازار، با بافت و فضاي شهري، از يافته‌هاي اين مقاله است. جمع‌بندي يافته‌هاي حاصل از بررسي مولفه‌ها اين نتيجه را حاصل مي‌شود كه هر كدام از اين عوامل، در شناخت نقش فضاهاي شهري، تاثيري مستقيم يا غير مستقيم دارند و تمامي مولفه‌هاي شناخته شده، در يك شبكه ارتباطي قوي به صورت هماهنگ به فعاليت مي‌پردازند كه هم باعث موفقيت در فضاي عملكردي خود شده و هم تاثيري مثبت بر ديگر مولفه‌ها دارند.