ديدگاه متخصصان دربارة معماري مدارس ايراني- اسلامي مبتني بر كاهش استرس استفاده‌كنندگان به‌مثابة فلسفه جاودانگي آرامش

The Viewpoint of Specialists on the Architecture of Iranian-Islamic Schools as a Philosophy of Eternity of Peace

مسألة استرس يا فشار رواني از جمله مسائل مطرح قرن حاضر است و تأثيرات عوامل محيطي - كالبدي فضاها به‌عنوان جزئي از عوامل مؤثر برون فردي بر استرس افراد، انكارناپذير است. از سوي ديگر، مسألة استرس در فضاهاي آموزشي نيز مسأله ­اي مطرح و داراي اهميت مي ­باشد. لذا هدف پژوهش حاضر بررسي و مطالعه ديدگاه متخصصان درباره عوامل مؤثر بر كاهش استرس استفاده­كنندگان در فضاهاي آموزشي و بررسي عوامل مستخرج در معماري مدارس ايراني- اسلامي است؛ با تكيه بر اينكه معمار اين دورة پايبندي به اصول و ارزش­هاي متعالي را متضمن آرامش مي ­دانسته است. پژوهش به‌صورت كمي-كيفي انجام‌شده و از تكينك دلفي بهره گرفته است و درنهايت از ديدگاه متخصصان پنج عامل اصلي به‌مثابه عوامل مؤثر بر كاهش استرس و فلسفه جاودانگي آرامش در فضاهاي آموزشي، استخراج گرديده ­اند. اين عوامل شامل: مكان­يابي فضاي آموزشي، نقش سيستم مديريتي در ايجاد فضاهاي رفاهي افراد، تأثير سرزندگي در تعاملات بين فردي، نقش محيط جامعه و هم‌جواري‌ها در احساس امنيت و نقش فضاهاي جمعي در ارتباطات كاربران فضاهاي آموزشي هستند. لذا با استناد بر عوامل مستخرج، به پژوهش و مقايسه تطبيقي نتايج حاصل از تحليل­ ها با نمونه ­هايي از مصاديق موجود در بناهاي مدارس ايراني- اسلامي پرداخته‌ شده و تشريح گرديده است.

The issue of stress or psychological pressure is one of the major issues in the present century and the impacts of environmental - physical spaces, as an effective factor, external to the individuals on stress, is irrefutable. Stress in educational spaces is also an issue of great importance. The aim of this research is to study the viewpoints of experts on the factors affecting the reduction of stress in users of educational spaces, and to investigate the factors involved in the architecture of Iranian-Islamic schools. The method adapted in this research is a quantitative-qualitative study using Delphi technique. The results display that there are five main factors as effective factors in reducing stress and the philosophy of eternal relaxation in educational structure. These factors include: Placement of educational space; Management system in creating people's welfare spaces; Space vitality in interpersonal interactions; the community environment and neighbors in the sense of security; and the communal spaces in the communication of users in educational spaces. Therefore, comparative research and analysis on the examples of Iranian-Islamic schools have been conducted on the basis of extracted factors.