لايه هاي آينده و مسئله صورت بندي كنش هاي انساني: بررسي مباني معرفتي روش تحليل لايه اي علّي

Layers of Future and the Problem of Human Actions Formulation: Epistemological Foundations of Casual Layered Analysis Method

هدف:سهيل عنايت‌الله در بيان روش تحليل لايه‌اي علّي در آينده‌پژوهي وقتي لايه‌‌ كمّي را از لايه‌هايي چون علل اجتماعي، گفتمان و اسطوره جدا مي‌كند، ناگزير با اين مسئله اساسي در روش‌شناسي علوم-اجتماعي مواجه بوده كه «كنش‌هاي انساني در متن اجتماع چگونه تبيين مي‌شوند؟». هدف مقاله بررسي نسبت لايه‌هاي آينده در روش تحليل لايه‌اي علّي با مسئله موصوف است. روش:در اين مقاله‌ نخست به اجمال انديشه‌ها، خردمايه‌ها و مباني معرفتي روش تحليل لايه‌اي علّي را بررسي نموده، سپس به واكاوي برخورد اين روش با مسئله موصوف مي‌پردازد و مشابهت‌هاي روش تحليل عنايت‌الله با آراء باسكار، فون‌هايك و پوپر را در نحوه پاسخ به اين مسئله‌ اساسي نشان خواهد داد. يافته‌ها: بر مبناي تحليل ارايه‌شده در اين مقاله نشان خواهد داد اولاً عنايت‌الله در طرح خود امكان كاربست ابزارهاي رياضياتي در لايه‌هاي پس از لايه كمّي را مجاز نمي‌دارد و روش وي به نوعي تأييدكننده ديدگاه-هاي غيرتجربي است، يعني براساس روش‌شناسي عنايت‌الله و موضع او در قبال امكان صورت‌بندي كنش‌هاي اجتماعيِ انساني؛ امكان كاربرد روش‌ در لايه‌هاي دوم و بالاتر وجود ندارد. در گام بعد، پس از بررسي انديشه سلسله‌مراتب در رياضيات و فلسفه تحليلي نيمه نخست قرن بيستم، اين نقد و پرسش را مطرح خواهد كرد كه مگر در فهم متداول، چند واقعيت وجود دارد كه عنايت‌الله چنين بي‌پروا سخن از ترازهاي واقعيت و آينده مي‌گويد؟ نتيجه‌گيري: بر مبناي نظريه سلسله‌مراتب، عنايت‌الله با لايه‌بندي آينده؛ نوعي زيرنويس يا انديس به آن نسبت مي‌دهد كه به دليل رابطه‌ برتري بين لايه‌هاي مختلف آينده با فهم عادي و متداول از آينده تفاوت دارد.

Purpose: In expression of Casual Layered Analysis, when Soheil Inayatullah separates four layers of future; he meets a foundational problem in social science that how human actions explained in social context? The paper works on this challenge. Methods: In this paper, we first survey casual layered analysis briefly; then study the dialing of this method with a fundamental problem of social science with explaining of humanistic action in social context and shows the resemblance of Inaytullah methods with thoughts of Roy Bhaskar’s critical realism, Karl Popper’s falsifiability and Friedrich von Hayek’s ideas for the problem. Findings: Our analyses and corresponds four layers to four types of future study leads to two critiques. First, Inayatullah denies the possible usage of mathematical tools for Litany layer and he somehow confirms the non-empirical views, second after surveying mathematical and philosophical idea of hierarchy in the first half of the twentieth century. this criticism and question come up in common understanding that how many facts are there that has been talked so reckless about levels of reality and future? Conclusion: based on hierarchy theory, when Inayatullah separates the layers of future; he refers an index to each layer, which differs with ordinary and conventional understanding of the future.