بازشناسي نسبت فرد و جامعه به مثابة مبنايي هستي‌شناسانه در آراي اجتماعي علامه طباطبايي

Reconstructing the Relationship between Person and Society as an Ontological Basis in Allameh Tabataba'i's Social View

فلسفة اجتماع دانشي است كه با روش عقلي و برهاني، مسائل كلي اجتماع را مورد بررسي و كاوش قرار داده و ضمن بحث از هستي، چيستي، چرايي و چگونگي اجتماع، به دنبال كشف حقيقت آن، براي استخراج قوانين كلي است تا به سبب آنها، دستيابي جامعه و افراد آن به سعادت را ممكن و سهل كند. پژوهش حاضر سعي دارد با روش تحليل محتوا و با تمركز بر آثار علامه طباطبايي، به مسألة اصالت فرد و جامعه و كشف نسبت و رابطة ميان آنها پرداخته و تأثيرات نگاه ايشان به مسائل يادشده را به عنوان مباني هستي­ شناختي جامعه مورد مطالعه قرار دهد. يافته­ ها نشان مي­ دهد، علامه طباطبايي در دوگانة اصالت فرد و جامعه، اصالت را در مرتبة اول به فرد داده، جامعه را امري اعتباري مي­ داند و جامعه اعتباري، در مرتبه دوم و بالتبع، بهره ­اي از اصالت خواهد يافت؛ بر اين اساس مي­توان تأثير و تأثرات طرفيني را براي فرد و جامعه قائل شد. بهره­ گيري از اين مختصات جامعه، مبنايي مهم در مطالعات جامعه ­شناختي بوده و نقش به ­سزايي در شكل­ گيري آراي اجتماعي علامه طباطبايي داشته ­اند.

The philosophy of society is a science which studies and investigates general issues of society through logical and rational methods. And, in addition, while discussing by asking about the existence, nature and the quality of society, it attempts to discover its truth, aiming at extracting general regulations which ease the path toward prosperity for individuals and the whole society. The present study tries to study the issue of the principality of individual and society through the method of content analysis and focusing on the works of Allameh Tabatabai, and attempts to explore the relationship between them and the effects of his view on the aforementioned issues as the ontological foundations of the society. Findings show that Allameh Tabatabai, in the dichotomy of personality and society, first and foremost, build authenticity on individual or personhood and at second put the credibility on society. On this basis, it is possible to determine the effects and mutual impacts regarding individual and society. Exploiting such social characteristics is an important basis in sociological studies and has played a significant role in shaping the social views of Allamah Tabatabai.