تحليل محلات بومي ايران از منظر معماري شيعي نمونه موردي: محله‌هاي بومي شهر همدان

مركز محله هاي بومي شهر همدان كه به فضاي چمن شهرت دارند به عنوان يك فضاي محلي در طي قرون متمادي جايگاه و اهميت خود را از دست نداده؛ بلكه نقش تاريخي ارزشمندتري پيدا كرده اند و با ديدگاه هاي مختلف قابل ارزش گذاري مي باشند. در فرهنگ اسلامي نيز جوانب مختلف هماهنگي ساختار مركز محله هاي بومي شهر همدان با قوانين تشيع مشهود است. چگونگي التزام مركز محله هاي بومي همدان به ده قانون اجتهاد اسلامي عقل ابزار اجتهاد، ثبوت اصول، تفريع جزئيات، نسبيت اجتهاد، جامعيت قوانين، توجه به ساحت انسان، توجه به اولويت ها، هماهنگي با قوانين حاكمه، آزادي در برخي حوزه ها، احكام خمسه و احكام ثانويه مهم ترين سؤال پژوهش پيش رو است. مركز محله هاي بومي شهر همدان واجد ساختار كالبدي همگون مي باشند و ساختار به كاررفته در مركز محله هاي بومي همدان در تطابق با احكام عملي اجتهاد در تشيع است فرضيه پژوهش است و هدف پژوهش كشف احكام عملي معماري و شهرسازي اسلامي در محله با معرفي الگويي برجسته از مصاديق تجلي قوانين تشيع در معماري و شهرسازي اسلامي ايران است. راهبرد اين پژوهش تاريخي تفسيري است و سامانه پژوهش بررسي رابطه تطبيقي قوانين اجتهاد اسلامي با قوانين طراحي مركز محله است. درنهايت، الگوي ساختاري به كار رفته در مركز محله هاي بومي شهر همدان به عنوان مصداق معماري شيعي معرفي مي گردد. اين الگوي محله محور ارائه دهنده احكام عملي معماري و شهرسازي اسلامي و راهكارهاي طراحي شهرهاي جديدالاحداث با الگوي ايرانياسلامي مانند شهر حورا در حومه همدان است.