جايگاه معرفت شناختي فرونسيس و اهميت آن در فلسفۀ اخلاق ارسطو

Epistemological Place of Phronesis and its Importance in Aristotle’s Philosophy of Ethics

فرونسيس يا حكمت عملي يكي از فضايل عقلي است كه ارسطو آن را به استعداد عمل كردن پيوسته با تفكر درست در اموري كه براي آدمي نيك يا بد هستند، تعريف كرده است. عمل حاصل از اين استعداد يا عمل فرونتيك، حاصل نحوه ‌يي از انديشيدن فلسفي است كه در عين نظر به مبادي و اصول ثابت، به مدينه (پوليس) بمثابه بستر شكل گيري اعمال، به امور كرانمند و جزئي و متغير بمثابه متعلقات شناخت و به انسان بمثابه عاملي مختار، نظر دارد. قاعده‌نامندي فرونسيس و در عين حال موجه بودنش، راهكاري است تا به قواعد سخت و ثابت علمي بمثابه تنها روش موجه شناخت، تن ندهيم. ارسطو در واقع، با تمايز بخشيدن روشمند بين سوفيا يا حكمت نظري و فرونسيس، استقلال و تحويل‌ناپذيري معرفت عملي ـ اخلاقي دربارة آنچه درست است را پايه گذاري كرده است؛ تأمل-ورزي عملي را نميتوان به براهين منطقي فروكاست. در فلسفۀ اخلاق ارسطو، معرفت عرضي، بمثابه معرفتي ناظر به امور كرانمند و جزئي و ممكن و متغير، تكمله ‌يي بر معرفت ذاتي بمثابه معرفتي ناظر بر امور ازلي و كلي و مبادي نخستين و ثابت واقع ميشود. سوفيا و فرونسيس تنها در صورتي كه بمثابه دو روي يك سكه باشند نيكبختي را در پي خواهند داشت.

Phronesis or practical wisdom is one of the intellectual virtues which Aristotle has defined as a predisposition for continuously becoming involved in practice while thinking wisely about good and evil affairs. The outcome of this predisposition or phronetic act is the product of a kind of philosophical thinking which, in addition to viewing certain established principles, attends to madīna (polis) as a cradle for the development of acts; to finite, particular, and changing affairs as the subject of knowledge, and to Man as a free agent. The irregularity and, at the same time, legitimacy of phronesis provides individuals with a strategy not to surrender to fixed and strict scientific laws as the only legitimate tools of knowledge acquisition. Through making a methodological distinction between sophia or theoretical wisdom and phronesis, Aristotle has in fact founded the independence and irreducibility of practico-ethical knowledge about what is correct; practical deliberation cannot be reduced to logical arguments. In Aristotle’s ethical philosophy, accidental knowledge, as the knowledge of finite, particular, possible, and changing affairs, is a complement to essential knowledge, which pertains to pre-eternal and universal affairs and primal and fixed basic principles. Sophia and phronesis can lead to happiness only in case they function as the two sides of the same coin.