تبيين دوگانه انگاري مرتبه اي در نفس شناسي صدرايي و جايگاه آن در ميان نظريات فلسفه ذهن

Explanation to hierarchical dualism in Sadra's psychology and its position among theories in philosophy of mind

ملاصدرا نفس را به عنوان امري مجرد اثبات مي‌كند. اما اين‌گونه نيست كه امري متمايز از بدن باشد و دوگانه انگاري جوهري لازم بيايد. يعني اثبات نفس و يا قواي نفس مانند خيال، هويت انسان را دوگانه نمي‌كند. بلكه حتي فرض تجرد نفس با وحدت نفس و بدن هم سازگار خواهد بود. ملاصدرا حقيقت انسان را اين‌گونه نيز نمي‌بيند كه جوهري مادي است كه از دو ويژگي حالات ذهني و حالات بدن برخوردار است. حال اين پرسش مطرح مي‌گردد كه با توجه به نظريات فلسفه ذهن، نظريه‌ي ملاصدرا در باب نفس، دوگانه انگاري جوهري است يا اين‌هماني نفس و بدن يا دوگانه انگاري ويژگي‌ها؟ اساساً آيا مي‌توان آن را در اين نظريات موجود گنجاند و چه نسبتي با اين نظريات دارد؟ ملاصدرا نفس را جوهري واحد مي‌داند كه در مرتبۀ نازل‌تر ظاهر شده است و در اين مرتبۀ نازل همان قوا است. واكاوي نفس‌شناسي صدرايي جايگاه نظريۀ وي در ميان نظريات فلسفۀ ذهن و تمايز آن را با نظريات مشابه مانند نظريۀ دوگانه‌انگاري جوهري، دوگانه‌انگاري ويژگي و تئوري اين هماني ذهن و بدن، روشن مي‌سازد. از نظريۀ ملاصدرا مي‌توان با عنوان دوگانه‌انگاري مرتبه‌اي تعبير كرد. در اين مقاله اين نوع دوگانه‌انگاري تبيين و تمايزش از تقريرهاي گوناگون دوگانه‌انگاري جوهري و دوگانه‌انگاري ويژگي و اين هماني ذهن و بدن مشخص شده است تا جايگاهش در ميان نظريات موجود در خصوص نفس روشن گردد.

Mulla Sadra proves that the mind is an abstract being. But it is not something distinct from the body that requires substance dualism, i.e. the proof of mind or mind's faculties such as imagination, doesn't make the identity of person dual. But even assuming the immateriality of the mind will be compatible with the unity of mind and body. Mulla Sadra does not believe that the reality of man is a material substance which has two states: physical and mental ones. Now, the question arises that, according to the ideas of philosophy of mind, Mulla Sadra's theory of mind is a substance dualism, or an identity of the mind and body or the property duality? Basically, how is his theory of mind relative to these views? But he knows the mind is a substance that appears in the lower level and in this state it is the faculties. Analysis of Sadra's approach, shows the position of his theory in the philosophy of mind and explains the difference between it and other similar theories like the theory of substance dualism, property dualism and identity theory. Mulla Sadra's theory can be interpreted as a hierarchical dualism. In this article, we explain this dualism and specify the distinction between it and these theories: substance dualism, property dualism and identity of mind and body.