جايگاه اقتصاد و جامعه در انديشۀ ماكس وبر

هدف اين نوشتار بررسي جايگاه آن‌چه مهم‌ترين اثر ماكس وبر ناميده شده، يعني اقتصاد و جامعه، در انديشۀ اوست. در نقد خوانش پارسونزي (talcott parsons) و يك‌پارچه‌سازِ وبر، گفته شده كه گسستي ميان وبرِ متقدم ـ وبرِ تأملاتِ روش‌شناختي دربارۀ مفهوم‌پردازي «فرد تاريخي» (historical individual) و اخلاق پروتستان و روح سرمايه‌داري (The Protestant Ethic and The Spirit of Capitalism) و وبر متأخر ـ وبرِ اقتصاد و جامعه (Economy and Society) و جامعه‌شناسي تفهمي (Interpretive Sociology) ديده مي‌شود؛ گسستي مبتني‌بر گذار از فرديت تاريخي به جامعه‌شناسي به‌مثابۀ علمي انتزاعي، گونه‌شناختي (typological)، و جهان‌شمول. اين نوشتار نشان مي‌دهد كه خصلت اين گذار نه گسست، بلكه يك تداوم پرتنش است و اين‌كه انديشۀ وبر، چه متقدم و چه متأخر، متمركز است بر صورت‌بندي‌هاي متفاوتِ فردِ تاريخيِ «سرمايه‌داري مدرن» و «قفس آهنين» (iron cage). به اين منظور، درابتدا، نگاهي خواهيم انداخت به تاريخچه و ساختارِ «اقتصاد و جامعه». سپس، گذارِ پيش‌گفته بررسي خواهد شد. درپايان، به تأمل در تنشِ گريز‌ناپذير در انديشۀ وبر پرداخته مي‌شود تا از اين طريق حدود و ثغور يك گفت‌وگوي انتقادي و مولّد با او ترسيم شود.