عنوان مقاله :
تبيين رابطۀ گنبد مسجد و مراتب هستي در حكمت متعاليه
عنوان به زبان ديگر :
A Visualization the Relation Between the Mosque's Dome and the Levels of Existence in the Sublimated wisdom
پديد آورندگان :
شجاري, مرتضي دانشگاه تبريز - دانشكده ادبيات و زبان‌هاي خارجي , سيلوايه, سونيا دانشگاه هنر اسلامي تبريز
كليدواژه :
مسجد و گنبد , مراتب هستي , حكمت متعاليه , عوالم وجود , گنبد مسجد و مراتب هستي
چكيده فارسي :
گنبد مساجد چشم و دل را به بالا هدايت كرده و يادآور تعالي است. مركز گنبد نماد وحدت و ديوارهاي هشت وجهي كه بر آن تكيه ميزند، نماد نظمي آسماني و پايههاي چهار وجهي نماد جهان خاكي است. در اين مقاله كوشش شده است تبييني از گنبد بر اساس حكمت صدرايي ارائه گردد. در اين حكمت عوالم به حس و خيال و عقل تقسيم ميشود و گنبد مساجد تداعي كنندۀ اين عوالم است. مصالح فناپذير گنبد كه با چشم حس درك ميشود يادآور عالم ماده است. دو شكل مكعب و كره در گنبد كه از خيال هنرمند معمار پديد آمده شبيه عالم خيال است و حالتي است از جمع شدن كه از پايه گنبد (كثرت) شروع ميشود و به نوك گنبد (وحدت) ميرسد كه جمع و ثبات عالم عقل تداعي ميشود. همچنانكه ذات خداوند مبدأ عوالم هستي است، اگر كل فضاي مسجد را همانند عالم در نظر بگيريم كه هر جزء از مسجد را همانند مرتبهاي از مراتب در نظر بگيريم، به اين نكته دست مييابيم كه همانند اين عالم، در مسجد نيز مبدايي وجود دارد، يعني با عبور از در ورودي و حياط به مبدا يعني فضاي گنبدخانه ميرسيم كه در گنبدخانه نيز، فضا به گنبد ختم ميشود.
چكيده لاتين :
The dome of the mosque leads the eyes and heart of the viewer to the ascendancy, which it is reminder of sublimation. The center of the dome is the symbol of unity and the lower level is the symbol of the soul. In this paper, based on Sadra 's philosophy (including of the three worlds; sense, imagination and wisdom), a visualization the mosque's dome associated with these three cosmos is presented. Materials of the dome is perceived by the sense of eye as a reminder of the physical world. The cube and sphere in the dome, which emerged from the imagination of the architect artist, is like a fantasy world and a form of congregation, which begins from the base of the dome (multiplicity) and reaches to the top of the dome (unity), it shows the congregation and stability of the wisdom world. God is the origin of the universe, if the mosque's space is like the universe, then the mosque also has the origin with that passes through the entrance and the courtyard to it, which eventually ends to the dome.
