مطالعه اجزاي كالبدي كتيبه‌هاي كوفي مسجد جامع كرمان براساس كاربرد عناصر بصري

مسجد جامع كرمان از مساجد چهار ايواني ايران است كه در دوره آل‌مظفر در سده هشت هجري ساخته شد. علاوه بر معماري خاص بنا، تزئينات مسجد به ويژه كتيبه‌هاي كوفي، تزييني و معقلي كه در هماهنگي با سطوح بنا و مصالح به كار رفته، جلوه ويژه و منحصربه‌فردي به آن داده است. اين كتيبه‌ها از كهن‌ترين نمونه‌هاي موجود معماري سبك آذري است كه نتايج بررسي آنها مي‌تواند وضعيت كتيبه‌نگاري كوفي را در آغاز شكل‌گيري اين سبك در سده هشتم و سيرتحول تغييرات آرايه‌هاي آن را در ادوار پسين به نمايش گذارد. گذشته از آن، تنوع و كيفيت مطلوب اجزاي كالبدي كتيبه‌هاي كوفي اين مسجد و فقدان تحقيقات كافي در مورد اين كتيبه‌ها و عناصر بصري آن، انجام اين پژوهش را ضروري مي‌نمايد. اين پژوهش در گام نخست به شناسايي، بازخواني و بازسازي كتيبه‌هاي كوفي مسجد جامع كرمان با كمك نرم‌افزارهاي گرافيكي مي‌پردازد و سپس جلوه‌هاي بصري و نوع آرايش كتيبه‌ها و تفكيك آنها را در دوره‌هاي مختلف ساخت، بررسي مي‌كند. بدين‌منظور گونه‌شناسي كتيبه، انواع خط كوفي، مضامين، كادر كتيبه، نقشمايه‌ها و ساختار نمونه‌ها بر اساس روش توصيفي تحليلي مورد مطالعه قرار مي‌گيرد. اين تحقيق ضمن نمايش گرافيكي مجموعه‌اي بازسازي شده از كتيبه‌هاي كوفي، تنوع خطوط، كاربرد نقشمايه‌هاي متنوع و آميختگي خطوط با آجركاري و كاشي‌هاي معقلي، ويژگي‌هاي خاص كتيبه‌هاي هر دوره را نيز نشان مي دهد.