بازخورد حضرت علي(ع) با دو مفهوم «ستم» و «عدالت» در ساختار جامعه

دوره حكومت حضرت علي(ع)، يكي از پرتلأطم‌ترين دوران اسلام است. دوراني كه پس از جانشيني پيامبر(ص)، با انواع فتنه‌ها، آشوب‌ها، جنگ‌ها و منازعات داخلي همراه بود و بالاخره با توطئه‌اي به شهادت آن حضرت انجاميد. امام علي(ع) در اين دوره متلاطم، با آگاهي و ديده تيزبين، توانست قوانين و مباني اي به نام «عدالت»، «آزادي»، «حقوق فردي» و «حقوق اجتماعي» ايجاد كند. تمام نظريه‌هاي امام، برگرفته از آيات قرآن و رسالت و سنت حضرت پيامبر(ص) بود. بررسي گفتار و رفتار امام اول شيعيان نشان مي دهد كه اِشراف كافي و خردورزانه به «دين»، «دين و جامعه» و «اخلاق» داشته‌اند. اين مباني در تمام ميراث فكري آن حضرت وجود دارد كه نشان از تمركز خاص ايشان در جامعه به‌عنوان خليفه مسلمين است. امام علي(ع)، به‌عنوان متفكرِ تيزبين، در جهان پرآشوبِ عصر خود، با راهكارهاي سياسي اجتماعي خاص در پي كسب آزادي، اخلاق، عدالت و حقوق فردي و نشان‌دادن راه‌هاي وصول به آن و نگهداري از آن بود.     شيوه پژوهش در اين مقاله، پژوهش نظري با روش تحليلي توصيفي و رويكردي جامعه‌شناختي است كه با استفاده از آن و تجزيه‌وتحليل داده‌هاي متن، به ابعاد گوناگون سؤال‌هاي ‌طرح‌شده پاسخ داده است.