شيوع اطلاعات نادرست در بحران جهاني كروناويروس

چهار مورد پنوموني ناشناخته در 26 دسامبر سال 2019 در چين ثبت شد. همه ي افراد مبتلا از يك خانواده بودند. تا زماني كه ويروس گسترش نمي يافت اين موضوع مي توانست نگران كننده نباشد، اما در طي دو روز بعدي يعني 28 و 29 دسامبر، 3 مورد ديگر نيز گزارش شد (1). ويروس به سرعت شروع به توسعه ي قلمرو خود نمود و موارد مشكوك پنوموني به مركز كنترل و پيشگيري بيماري ها در چين و به سازمان جهاني بهداشت گزارش شد. در فاصله ي كوتاهي، تيتر اول بسياري از خبرگزاري ها به كرونا تغيير يافت. پژوهش ها در اين خصوص شروع شد و از اول ژانويه2020، نتايج پژوهش ها در قالب مقاله هاي پژوهشي شروع به انتشار آنلاين كردند. خبرها به سرعتي كه ويروس پيشروي مي كرد، پخش شدند. ويروس ناشناخته ي كروناي جديد 2019 نام گرفت. در 7 ژانويه بيماري ويروس كرونا رسماً با نام كوويد19 معرفي شد. در 30 ژانويه World Health Organisation WHO)) شيوع كوويد19 را يك خطر جدي بهداشتي براي جهان اعلام كرد (2). در فوريه كروناويروس 19 به خارج از چين راه يافت و بعد در سراسر دنيا گسترده شد. از 16 ژانويه توجه و ذكر به مقالات علمي در خصوص كرونا در رسانه هاي اجتماعي مانند توييتر و فيس بوك شروع شد. بيشترين ذكركنندگان از پروفايل هاي گروه هاي مردم عادي بودند. سپس دانشمندان و صاحبان حرف پزشكي و بهداشتي ونهايتاً مجلات از ديگر ذكركنندگان به مقالات علمي بودند. اين كه مردم عادي بيشترين ذكركنندگان و جويندگان اخبار كرونا هستند، مي تواند مانند يك كارد دو لبه ي خطرناك و يك زنگ خطر باشد، خطري كه تعامل اطلاعات نادرست به وجود مي آورد؛ چون مردم عادي كمتر به ارزيابي منبع اطلاعات و صحت و سقم آن مي پردازند و زود تحت تأثير قرار مي گيرند. در ايران، اولين مرگ ناشي از ويروس كرونا در 19 فوريه 2020 برابر اواخر بهمن ماه 1398 در شهر قم گزارش شد (3). در حال حاضر طبق آخرين اخبار، بحران در چين كنترل شده است و بيمارستان هاي موقتي كه براي كروناويروس راه اندازي شده بود، از دوم مارس يكي يكي بسته شدند(4، 5)، اما ويروس كرونا در ايران در حال افزايش است. در خارج از چين، ايتاليا و ايران بيشترين مرگ ومير ناشي از كرونا را تا امروز در دنيا بعد از چين داشته اند (6).