چالش ها و راهكارهاي اجراي پزشك خانواده روستايي درايران: يك مطالعه كيفي

زمينه و اهداف: پزشك خانواده ي روستايي از اصلاحات راهبردي در نظام سلامت ايران است كه با هدف بهبود برخورداري مردم از خدمات سلامت از سال 1384 به اجرا درآمده است و عليرغم نقش محوري در برنامه هاي نظام سلامت تا به امروز طبق سياست گذاري‌هاي اوليه پيش نرفته است فلذا در اين مطالعه در نظر داريم چالش هاي موجود پزشك خانواده روستايي را شناسايي كرده راهكارهايي براي رفع آنها ارائه كنيم.مواد و روش ها: پژوهش حاضر در قلمرو مطالعات كيفي مي باشد كه با استفاده از مصاحبه و مرورمستندات انجام شده است نمونه‌گيري مبتني بر هدف و انتخاب اسناد با روش نظام مند صورت گرفته است. مصاحبه نيمه‌ساختار‌يافته عميق با 26 نفر از افراد مطلع كليدي انجام شد. داده‌ها با استفاده ازنرم افزارMAXQDA به روش محتواي‌قياسي تحليل شد.يافته ها: با گذشت بيش از يك دهه از اجراي پزشك خانواده هنوز اين برنامه با يك سري چالش‌هاي اساسي در حوزه‌هاي رهبري و حكمراني، تامين مالي، عملكرد ارائه‌دهندگان خدمات، آموزش و فرهنگ رساني، رفتار گيرندگان‌خدمات و نظارت و ارزيابي مواجه مي باشد كه بيشترين چالش هاي برنامه به حوزه رهبري و حكمراني از قبيل كم رنگ بودن نقش بخش خصوصي در ارايه خدمات، عدم توجيه مقامات سياسي و مردم نسبت به برنامه و عدم پيش بيني زيرساخت هاي مورد نياز برنامه و ... مربوط مي شود.نتيجه گيري: با توجه به اهميت و نقش كليدي پزشك خانواده در حوزه سلامت و تكميل خدمات مراقبت هاي بهداشتي اوليه (PHC)، خصوصا نقش موثر در دستيابي به پوشش همگاني سلامت (UHC)، بايستي با برنامه ريزي هاي اصولي مداخلات متناسب و عملي براي رفع موانع موجود و ارتقاي برنامه پزشك خانواده طراحي و اجرا گردد.