تحليل وابستگي تغييرات كاربري اراضي شهرستان مشهد با پارامترهاي توپوگرافي در محيط GIS

زمينه و هدف: پايش تغييرات سطح زمين در طي زمان براي درك كنش هاي متقابل بين انسان و پديده هاي طبيعي به منظور تصميم گيري بهينه درباره مديريت سرزمين از اهميت بالايي برخوردار است. در اين مطالعه، تغييرات كاربري سرزمين شهرستان مشهد و وابستگي اين تغييرات به شرايط توپوگرافي با استفاده از تصاوير ماهواره اي سال هاي 1987، 2001 و 2014 ماهواره لندست بررسي گرديده است. روش بررسي: بدين منظور ابتدا كاربري سرزمين با روش تفسير بصري به شش كلاس اراضي باير، ديم ، جنگل، كشت آبي، مرتع و شهر طبقه بندي شد. در نهايت ارتباط ميان تغييرات كاربري سرزمين با مؤلفه هاي توپوگرافي (ارتفاع، شيب و جهت) مورد مطالعه قرار گرفت.يافته‌ها: نتايج نشان داد كه در طي دوره مطالعه مساحت كاربري هاي شهر، جنگل و اراضي باير افزايش يافته و سطح كاربري هاي ديم زار، كشت آبي و مراتع كاهش يافته است. بيشترين تغيير كاربري از كشاورزي آبي به اراضي ديم زار، به ميزان 37702.75 هكتار بوده است. شهر مشهد نيز در طي اين دوره زماني 27 ساله 16754 هكتار گسترش يافته كه بيشترين رشد آن در پهنه هايي با ارتفاع 600 تا 1800 متر، شيب 8 تا 12 درصد و جهت هاي شمالي و شرقي رخ داده است. بحث و نتيجه‌گيري: نتايج اين پژوهش مي تواند ابزار مناسبي جهت پيش‌بيني و مديريت مناطق مستعد تغيير كاربري فراهم آورده و چشم انداز مناسبي براي برنامه ريزان و تصميم گيران جهت برنامه ريزي و مديريت كاربري سرزمين و طرح‌هاي توسعه آتي ايجاد نمايد.