درآمدي بر آينده‌پژوهي در نظام مديريت اسلامي از طريق مطالعه روش‌شناسي آينده‌پژوهي و اجتهاد در فقه اماميه

نظام مديريت اسلامي، مانند هر نظام مديريتي ديگري، نيازمند آينده‌نگري و پرداختن به موضوع آينده است و تأكيد دين مبين اسلام به آينده‌نگري نيز اهميت اين موضوع را دوچندان مي‌‌كند. در عموم نظام‌هاي مديريتي براي پرداختن به موضوع آينده از علم آينده‌پژوهي استفاده مي‌شود. به‌منظور استفاده از آينده‌پژوهي در نظام مديريت اسلامي، بايد ابتدا مباني اين علم (از جمله روش‌شناسي آن) براي امكان‌سنجي آينده‌پژوهي اسلامي مورد مداقه قرار گيرد. هدف اين مقاله، اجراي بخشي از امكان‌سنجي آينده‌پژوهي اسلامي (در نظام مديريت اسلامي) از طريق بررسي روش‌شناسي آينده‌پژوهي (از حيث الزامات روش‌شناسي) و مطالعه تطبيقي آن با اجتهاد در فقه اماميه است. به‌منظور پژوهش از روشهاي فراتركيب، مطالعه تطبيقي و پانل خبرگان استفاده، و در نهايت نتيجه‌گيري شد كه اولاً روش‌شناسي اجتهاد مي‌تواند بخش زيادي از الزامات روش‌شناسي آينده‌پژوهي را (حتي بيش از ديگر پارادايمها) پاسخ گويد. در ثاني در مسير تحقق آينده‌پژوهي در نظام مديريت اسلامي، حد مورد نياز از تناسب و تناظر در لايه روش‌شناسي بين مطالعات آينده‌پژوهي و روش اجتهاد در مطالعات اسلامي وجود دارد.