ملاصدرا و مسئله ميزان اعمال در قيامت

Mullā Ṣadrā and the Problem of the Measure of Actions in the Hereafter

وزن كردن اعمال در قيامت، بر اساس آيات قرآن كريم و روايات متعددي از ائمه (ع) امري قطعي و از مراحل مهم حسابرسي اعمال است. آنچه در مسئله ميزان، منشا اختلاف نظرهاي فراوان شده است، كيفيت اندازه گيري اعمال و حقيقت برپايي ميزان در قيامت و برخي جزئيات مورد اشاره در آيات و روايات است. ملاصدرا بعنوان فيلسوف و مفسر قرآن كريم، بر اساس مباني عقلي خود و با در نظر گرفتن آيات و روايات، در تبيين اين آموزه كوشيده است. اين نوشتار درصدد است با روش توصيفي تحليلي، ضمن تبيين ديدگاه ملاصدرا درباره حقيقت و چيستي ميزان، ميزان علوم، ميزان اعمال و نيز سبكي و سنگيني اعمال، به سنجش و ارزيابي آن بر اساس آيات و روايات بپردازد و ميزان سازگاري آن را با آيات و روايات نشان دهد.

Weighing one’s actions in the hereafter is a definite matter and one of the important stages of auditing them based on the Qur’anic verses and the several traditions which have been quoted from Infallible Imāms (‘a). What has created multiple disputes regarding the problem of criterion includes the quality of measuring actions, the truth of having a criterion in the hereafter, and some other details which have been mentioned in the Holy Qur’ān and some traditions. As a philosopher and commentator of the Holy Qur’ān, Mullā Ṣadrā has tried to clarify this theorem based on his own rational principles and relying on Qur’anic verses and traditions. Following a descriptive-analytic method, while explaining Mullā Ṣadrā’s views of the truth and nature of the measure, the criterion for knowledge, the criterion for actions, and the weight of actions, this paper undertakes to evaluate them in terms of their consistency with Qur’anic verses.