تحوّلات الگوهاي مديريتيِ خدمات عمومي؛ از خدمات عمومي كلاسيك تا خدمات عمومي نوين

The Evolution of Managerial Patterns in Public Service; From Classic Public Service to New Public Service

يكي از موضوعات ثابت مباحث اقتصاد سياسي، حقوق عمومي و مديريت دولتي، حدود دخالت دولت در عرصه‌هاي اقتصادي و اجتماعي بوده است. به گونه‌اي كه نظرهاي مختلف در اين خصوص، مكاتب و نحله‌هاي مختلف فكري را شكل داده است. اجراي آموزه‌هاي هر كدام از اين مكاتب، منجر به تغيير در مفهوم و مصاديق خدمات عمومي شده است؛ در دوره حاكميت آموزه‌هاي اقتصاد آزاد، خدمات عمومي در مصاديق حاكميتي محدودي خلاصه مي‌شد و ضمن تأكيد بر حداقل‌سازي نقش دولت در امور اقتصادي، مداخله دولت در اين مصاديق محدود پذيرفته شده بود. با افول عملي مكتب اقتصاد آزاد و رواج آموزه‌هاي دولت‌گراي سوسياليستي و كينزي، خدمات عمومي به لحاظ مصداقي توسعه يافت و بر لزوم برقراري مديريت دولتي در آن‌ها تأكيد ‌شد؛ اما بروز بحران‌هاي دولت‌هاي حداكثري، سبب بازآفريني الگوهاي اقتصاد ليبراليستي در قالب مكاتب نئوكلاسيك شد و «مديريت دولتي نوين»، خصوصي‌سازي خدمات عمومي و تنظيم‌گري اين بازار را در دستوركار قرار داد. تحوّل آخر، مربوط به الگوي حكمراني خوب است كه با محور قرار دادن ملاك «كارآمدي»، مشاركت دولت با بخش خصوصي را تجويز مي‌كند و با پيش كشيدن الگوي «خدمات عمومي نوين»، تضمين حقوق شهروندي را مسئوليت اساسي دولت مي‌داند. مقاله حاضر با استفاده از روش كتابخانه‌اي به جمع‌آوري اطلاعات و سپس با بهره‌گيري از روش توصيفي و تحليلي به ارائه تصويري از سير تحوّلات نقش دولت در مديريت خدمات عمومي پرداخته و ريشه‌هاي نظري و عملي اين تحوّلات را تبيين و نهايتاً ابعاد مفهومي الگوي خدمات عمومي نوين را تشريح كرده است.

One of the constant themes of political economics, public law and public administration, is limits of government intervention in economic and social affairs. So that different opinions in this regard, has created various schools of thought. Applying the teachings of each of these schools has led to a change in concept and instances of public services. Under the doctrine of laissez-faire and economic liberty, public services can be summarized in the limited sovereignty instances and while emphasizing on minimizing the role of government in economic and social affairs, intervention of government in this limited instances is accepted. Whit practical decline of free economy school and popularity of government oriented teachings of socialism and Keynesianism, instances of public services were developed widely and emphasized the necessity and need of setting public management in them. But crisis of maximal states, recreate the liberal economic patterns in the neoclassical schools form and "new public management" puts privatization of public services and regulation of this market by government on the agenda. Final evolution related with "good governance" theory that by focusing on efficiency criteria, prescribe government partnerships with private sector or market and by providing "new public service" model, puts fundamental and basic responsibility of government to ensure citizens' rights.This paper uses the library method to collect data and then uses the analytical method to provide a perspective of the evolution of the government role in public services administration and finally, has described the conceptual dimension of the new public service.