چالش‌ها و راهبردهاي اجتماعي آثار رواج شايعه وقوع زلزله

لرزه‌ خيزي بالاي شهر تهران و اهميت وقوع زلزله در آن، يكي از دغدغه‌ هاي اصلي مديريت شهري در تهران است كه توجه و تامل بالايي را مي ‌طلبد. به‌ دليل ماهيت زلزله، ويژگي اهمال كاري و تساهل انساني و نيز طولاني بودن دوره بازگشت زلزله‌ هاي شديد در تهران، اين مهم مورد غفلت واقع مي ‌شود؛ اما به‌ دليل اهميت انكارناپذيري كه تهران در حفظ تماميت ارضي، امنيت ملي، راهبردي و اقتصادي در كشور داشته، حكم شاهرگ حياتي ايران را دارد كه هرگونه خسارت و زوال در تهران، به معناي پايان كار ايران است؛ بنابراين، توجه به وضعيت لرزه‌ خيزي و بهره ‌گيري از هر امكاني براي كاهش خطرپذيري و افزايش سطح ايمني تهران در برابر زلزله، ضروري و مهم مي‌ باشد. در مطالعه حاضر كه بر اساس پژوهشي ميداني و با استفاده از ابزارهايي نظير مصاحبه، مشاهده، پرسشنامه و اسناد تهيه شده است، امكان بهره ‌گيري از شايعه در افزايش ضريب ايمني شهر تهران سنجيده و ضمن بررسي اثرات اجتماعي مثبت و منفي ناشي از رواج شايعه وقوع زلزله در تهران، ميزان كاركردهاي مثبت آن ارزيابي شد. نتايج اين بررسي كه به مطالعه موردي رواج شايعه وقوع زلزله در تهران در نيمه آذرماه 1393 پرداخته، مبين آن است كه مي توان با بهره‌ گيري از ظرفيت اين رسانه (شايعه) علاوه بر برجسته‌ سازي موضوع زلزله و يادآوري مداوم آن به شهروندان و مسوولان؛ با مديريت صحيح و كنترل دامنه آن، در راستاي ارتقاي فرهنگ ايمني در برابر زلزله و نيز افزايش آمادگي سازمان ‌ها، نهادها و ارگان ‌هاي امدادي بهره گرفت.