رابطه علوم طبيعي و دين از ديدگاه آيت‌الله مصباح

«رابطه علوم طبيعي و دين» يكي از مهم‌ترين مسائلي است كه در سال‌هاي اخير و با اوج گرفتن بحث «علم ديني» و «اسلامي‌سازي علوم» مطرح شده است. مقاله حاضر با روش توصيفي ـ تحليلي اين موضوع را از ديدگاه آيت‌الله مصباح بررسي كرده است. اين مقاله پس از بررسي دو ديدگاه كلي درباره رابطه علوم طبيعي و دين، به تبيين ملاك‌هاي ديني بودن علم پرداخته و در مهم‌ترين بخش، به اين نتيجه دست يافته است كه نه‌تنها ميان علوم طبيعي و دين ـ با توضيحي كه در مقاله ارائه مي‌شود ـ ناسازگاري جدي وجود ندارد، بلكه همكاري‌هاي متقابل علوم طبيعي و دين درخور توجه است. صدور حكم براي موضوعات علمي، گسترش دايره آگاهي‌هاي تجربي، تأييد علم، افزودن غناي مسائل تجربي و جهت‌دهي در استفاده از علم نمونه‌هايي از كمك‌هاي دين به علم است. تعيين مصداق و موضوع و فراهم كردن زمينه‌هاي جديد براي تحليل‌‌هاي ديني، تعيين جزئيات معارف ديني، مانند بيان شرايط و موانع، اثباتِ بخشي از آموزه‌هاي ديني و تأثير در فهم بهتر مباحث ديني را مي‌توان از جمله كمك‌هاي علم به دين تلقي كرد.