معيارهاي تشخيص شعر در اوستاي جديد

The Criteria of the Poetic Text in the Recent Avesta

از زمان تحقيقات گلدنر دربارة وزن اوستاي جديد، داشتن وزن هجايي مهم­ترين ملاك تعيين شعر در اين متون بوده است. گلدنر و معاصرانش طبق سنت ادبي زمان خود وزن را مهم­ترين مشخصة شعر و عامل تمايز آن با نثر، در هر زباني، مي­دانستند. پس از گلدنر، مطالعات شعر اوستايي براساس همان تعريف و ملاك قرار دادن وزن شعر ادامه پيدا كرد، اما در حوزة مطالعات شعر هندواروپايي كه اندكي پيش از انتشار تحقيقات گلدنر پا گرفته بود، زبان شاعرانة متن مبناي تشخيص شعر بودن آن شد. اين زبان شاعرانه شامل ويژگي­هايي مثل وزن هم مي­شد، اما تمركز اصلي آن بر عبارات شاعرانة قالبي و خويشاوند در زبان­هاي كهن هند و اروپايي بود. نظرية ادبي جديد، مخصوصاً فرماليسم، كه شعر را انحراف از هنجار معمول زبان روزمره تعريف مي­كرد، بر تعريف شعر نزد محققان شعر هند و اروپايي تأثير گذاشت و آن­ها نيز، با وجود توجه به سنت ادبي زبان­ه اي باستاني، نشان­ دار بودن متن، يعني داشتن عبارات قالبي و واژگان شاعرانه و برهم زدن ترتيب معمول واژه ­ها را معيار اصلي شناسايي اشعار هند و اروپايي كهن تعيين كردند. مدعاي نوشتة حاضر اين است كه اگر براي تشخيص شعر در اوستاي جديد وزن يا انحراف از هنجار متعارف زبان را ملاك قرار دهيم، نمي­توان يشت­هاي كوچك و متأخري مانند ارديبهشت ­يشت را شعر دانست و اين نتيجه ­گيري به دودستگي در مجموعة يشت­ها مي­انجامد كه احتمالاً مقصود سرايندگان يشت­ها نبوده است و از اين رو بهترين معيار براي تعيين بخش ­هاي شعري اوستاي جديد مقايسة آن­ها با اشعار به جا مانده از ساير زبان­هاي هند و اروپايي و يافتن صناعات ادبي در اين متون است.

Comparative study of Indo-European poetry has been popular among Indo-Europeanists since the nineteenth century. This field, the main subject of which is the reconstruction of ancient literary texts, poetic texts, and the “Indo-European poetic language,” has been under the influence of modern literary theory, especially formalism. According to the formalistic definition, the main characteristic of a poetic text is the “poetic diction” rather than its composition in metrical form. Moreover, the antithesis of a poetic speech is an ordinary text or idiomatic speech rather than prose. Indo-Europeanists argue that there is not a clear difference between poetry and prose in illiterate societies. However, for the early Avestan scholars, like Karl Friedrich Geldner, Avestan poetic texts are identical with Avestan metrical texts. In this paper, it is demonstrated that neither the meter nor the deviance in the ordinary speech is an appropriate criterion to distinguish poetic texts from non-poetic ones in the Younger Avesta, but the best criterion is comparing the poetic devices and the common poetic-text features in the Indo-European cognate languages.