تحليل شبكه اي و پيوند معنايي برخي از مهم ترين راهبردهاي پيشرفت

پيشرفت و كمال طلبي از ويژگي‌هاي ذاتي نوع بشر و آرماني جهان شمول است. بااين‌همه، اهداف و مقاصدي كه آدميان نيل به آنها را سعادت، مطلوب يا پيشرفت تلقي مي كنند، متفاوت است. برهمين‌اساس، توسعه غربي را از منظر اسلامي نمي توان ذيل مفهوم پيشرفت گنجاند. چون از ديدگاه اسلامي، كامجويي دنيوي به‌عنوان هدف نهايي تلاش هاي انساني نه‌تنها زمينه ساز تعالي و سعادت انساني را فراهم نمي سازد؛ برعكس، ريشه اصلي انحطاط بشر به‌شمار مي رود. بنابراين، آنچه ماهيت فرايند پيشرفت را مشخص مي كند نظام اهداف و غاياتي است كه هرجامعه درصدد تحقق آنهاست. اهداف هم ماهيت يك حركت استكمالي را مشخص ميكند و هم شيوه ها و راهبردهاي رسيدن به كمال مطلوب ها را تعيين ميكند. با توجه به اهميت كانوني راهبردها در گفتمان پيشرفت و فقدان اثري معتنابه در اين خصوص، جستار حاضر با الهام از روش تحليل و توصيف مفهومي و معناشناختي، برخي از مهم‌ترين راهبردهاي نيل به پيشرفت را مطمح‌نظر و پيوند معنايي ميان آنها را آشكار شد. يافته‌‌ها نشان داد كه عقلانيت، نظم اجتماعي، عدالت، آزادي و جامعه‌پذيري چند راهبرد مهم پيشرفت به‌شمار مي‌روند كه از نگاه اسلامي اگرچه مفاهيم متعدند؛ در مصداق داراي رابطه اين هماني‌اند.