تحليل تجربي رابطه شاخص‌هاي فرم شهر با امنيت ادراكي ساكنان، مورد مطالعاتي: شهر شيراز

The Relationship between Urban form and Perceived Security; An Empirical Analysis; Case Syudy: Shiraz City

در بسياري از شهرهاي امروزي، محلات شهري با معضلات اجتماعي گوناگوني مواجه هستند كه از مهم‌ترين آن‌ها مي‌توان از فقدان امنيت اجتماعي نام برد. اين مسئله از يك سو با ويژگي‌هاي اجتماعي و جمعيتي مرتبط بوده و از سوي ديگر، در ارتباطي انكارناپذير با مكان قرار دارد. مطالعه بر روي مفاهيم مرتبط با جرم و جنايت در محيط شهري، غالباً در ذيل شاخه‌اي از علم جرم‌شناسي به نام جرم‌شناسي محيطي انجام مي‌شود. در اين حوزه با شناسايي روابط ميان فرم شهر و امنيت محلات، تأثير محيط پيراموني بر ميزان وقوع جرم مورد بررسي قرار مي‌گيرد. هدف اين مقاله، بررسي روابط ميان تراكم و اختلاط كاربري، به‌عنوان اصلي‌ترين شاخص‌هاي فرم شهري، با ميزان امنيت ادراكي ساكنان در مقياس بلوك شهري در محلات شهر شيراز است. داده‌هاي اين مطالعه از نتايج سرشماري نفوس و مسكن 1390، لايه‌هاي اطلاعات جغرافيايي و پرسشنامه‌هاي ساكنان گردآوري شده و سنجش شاخص‌ها از نوع كمي مي‌باشد. شاخص امنيت ادراكي ساكنان بر اساس پنج متغير: ترس از وقوع جرم، تجربه وقوع جرم، همسايگان قابل اعتماد، همبستگي اجتماعي و ناهنجاري‌ها، تعريف و مورد سنجش قرار مي‌گيرد. بر اساس نتايج تحليل واريانس يك‌طرفه، در متغيرهاي ترس از وقوع جرم و تجربه وقوع جرم، تفاوت معناداري ميان بلوك‌هايي كه در دوره‌هاي مختلف زماني (قبل از سال 1345، بين 1345 تا 1368 و بعد از آن) شكل گرفته‌اند وجود دارد. بدين صورت كه در پهنه توسعه جديد ميانگين اين دو متغير پايين‌تر از ساير نواحي مي‌باشد. تحليل روابط ميان متغيرها بر اساس آزمون همبستگي پيرسون نيز نشان مي‌دهد تجربه وقوع جرم با تراكم ساختماني رابطه معكوس و با تراكم جمعيتي رابطه مستقيم دارد. همچنين وجود نسبت بيشتري از كاربري‌هاي غيرمسكوني در ميان بلوك‌هاي مورد مطالعه، ارتباط مستقيمي با تجربه وقوع جرم و ترس از وقوع جرم در ميان ساكنان را بيان مي‌كند

In many of today’s cities, neighborhoods face a variety of social problems, the most important of which is the lack of social security. On the one hand, this is related to social and demographic characteristics and on the other hand, it is undeniably associated with place. The study of concepts related to urban crime is often carried out under a subfield of criminology called “environmental criminology”. In this area, the impact of the surroundings on crime rate is investigated by identifying the relationships between urban form and neighborhood security. The present study aims to investigate the relationship between the main aspects of urban form (density and land-use mix) and the level of security perceived by residents on the scale of an urban block in the neighborhoods of Shiraz Metropolitan. The data are collected from the 2011 Iranian Population and Housing Census report, Geographical Information System (GIS) databases and household questionnaire and quantitative indices. The perceived security indicator is defined and measured based on five variables: fear of crime, experience of crime occurrence, having trusted neighbors, social solidarity and incivilities. According to the results of one-way analysis of variance, there is a significant difference between blocks formed in different time periods (1966 backward, between 1966 and 1989 and from 1989 onwards) in “fear of crime” and “experience of crime occurrence” variables as in the newly developed neighborhoods, the averages of these two variables are less. So in the newly developed zone, the average of these two variables is lower than the other neighborhoods. The results of Pearson’s correlation test also indicate that the “experience of crime occurrence” variable is correlated with building density and population density inversely and directly, respectively. Moreover, the share of non-residential land-uses in the studied blocks is directly correlated with the experience of crime occurrence and the fear of crime among residents.