اشتراك و هويت پسامدرن: رويكرد جامعه‌شناسانه به «تئاتر باز » امريكا

اين مقاله، «تئاتر بازِ » معاصرِ امريكا را دهه‌هاي شصت و هفتاد مورد كنكاش جامعه‌شناسانه قرار مي‌دهد. تئاتر باز، عرصه‌اي متفاوت براي اجراهاي تجربي فراهم آورده كه در آن جامعه و مفهوم «باهم بودن » دستخوش تغييرات بنيادين مي‌شود. گرايش به هم‌گرايي، آبشخور مسئلۀ هويت در اين تئاتر است. در جستار پيش رو، رويكرد اجراهاي تئاتر باز به مفهوم جامعه، از منظر ژانلوك نانسي بررسي مي‌شود. از دو نظريۀ «همانندسازي » و «وفقۀ » نانسي براي تحليل تئاتر باز استفاده خواهد شد. در اين تئاتر، جامعه مدلول همانندسازي است كه در آن هويت در بستري از كنش‌هاي يكسان‌ساز و مشترك رها و در گفتمان قدرت غرق مي‌شود. در اين روند، تفاوت‌ها و تضادها تقليل مي‌يابد تا جامعه به امر همگون دست يابد. اما در موقعيت‌هايي خاص و در مواجهه با ناشناخته‌هاي ادراكي، اشتراك‌پذيري و همانندسازيِ كاراكتر‌ها با وفقه مواجه مي‌شود و تماشاگران، موقتاً، مرزهاي نارفتۀ شناختي را تجربه مي‌كنند. آن‌ها بر آماج يكسان‌ساز، مانند رسانه و فرهنگ عام، فائق مي‌شوند و گسست در هويت هم‌گرا را مي‌چشند. پس تئاتر بازْ تجربه‌اي دوگانه از اشتراك و انفصال است. اين دوگانگي، رويكرد متفاوت اين نوع از اجرا به سياست و هويت پسامدرن است. تئاتر باز، بدون سياست‌زدگي مرسوم در تئاترهاي تجربي، روند شكل‌گيريِ هويت در جامعۀ مغلوب و مبهوت رسانه و سرمايۀ امريكا را به چالش مي‌كشد.